Με το σουγιά στο κόκαλο, με το λουρί στο σβέρκο…

Ας μη γελιόμαστε! Αυτό που συνέβη με την ωμά εκβιαστική πίεση προς τον Αντώνη Σαμαρά να υπογράψει το «ναι σε όλα», ακόμα κι αν αυτά τα «όλα» δεν έχουν διευκρινιστεί[1], είναι ό,τι περιγράφει η γνωστή παροιμία: «τα λέω στην πεθερά για να τ’ ακούει η νύφη». Τελικός αποδέκτης τής ταπείνωσης, και με αυτή την έννοια πραγματικός στόχος, ήταν, για μια ακόμη φορά, ο ελληνικός λαός. Στο σύνολό του κι όχι μόνο το κομμάτι που ψηφίζει ΝΔ, αφού, ό,τι δίνει στη λέξη ‘λαός’ το νεωτερικό νόημά της είναι η αντιπροσώπευση[2] και ο πεπερασμένος εθνικός χώρος[2].

Ό,τι συμβαίνει, αυτό το κλιμακούμενο εδώ και ενάμισο χρόνο ποδοπάτημα, δεν είναι κάτι που παραβιάζει τον Νόμο, ανθρώπινο ή ‘‘θείο’’. Αυτό που συμβαίνει είναι απολύτως σύννομο, γιατί εκφράζει απολύτως και το γράμμα, και το πνεύμα τού Νόμου! Του Νόμου τού Χρήματος φυσικά, ο οποίος επιτάσσει: Ο χρεώστης πληρώνει τα χρέη του. Αν δεν έχει να πληρώσει, κατάσχεται η περιουσία του. Αν ούτε η περιουσία του επαρκεί, φυλακίζεται. Να είμαστε ευχαριστημένοι: Σε προκαπιταλιστικές κοινωνίες ο χρεώστης μετατρεπόταν σε δούλο (ή δουλοπάροικο). Ο καπιταλισμός, όπως όλοι ξέρουν, εξαφάνισε αυτή την αθλιότητα, πετώντας την κλοτσηδόν έξω από την πόρτα. Ατυχώς, το γεγονός ότι την έχει βάλει από το παράθυρο το ξέρουν πολύ λιγότεροι…

Μια γραπτή δήλωση ζητούμενη εκβιαστικά έχει βέβαια ισχυρούς αρνητικούς συμβολισμούς. ‘‘Αρνητικούς συμβολισμούς’’; Χμ… Για την Αριστερά είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτή την ‘‘κομψή’’ διατύπωση. Και για κάποιους, λίγους τώρα πια, δικούς μας γέροντες, μαύρες μνήμες από τα πέτρινα χρόνια…

Δεν ξέρουμε —πείτε κι εσείς—, αλλά έχουμε την αίσθηση ότι η Αριστερά, γενικά μιλώντας και χωρίς να αγνοούμε τις διαφορετικές αποχρώσεις στο λόγο των διαφόρων τμημάτων της, βρίσκεται σε μια αμηχανία ως προς το πώς να διαχειριστεί αυτό τον ιταμό καταναγκασμό που ασκείται στον ελληνικό λαό. Ακόμα και τώρα, που ο συμβολισμός τής δήλωσης της είναι τόσο γνωστός…

Αν η αίσθησή μας αυτή είναι σωστή, αν πηγάζει από πραγματικά δεδομένα κι όχι από κάποιου είδους ψευδή συνείδηση, πού μπορεί να οφείλεται αυτή η αμηχανία απέναντι στο ζήτημα της κατάφορα παραβιαζόμενης εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας τής Ελλάδας; Δεν νομίζουμε ότι στο ερώτημα αυτό χωρά μια και μοναδική απάντηση. Για παράδειγμα: Αν για τον ΣΥΝ ή και άλλες οργανώσεις που συναποτελούν τον ΣΥΡΙΖΑ (λέμε σιγά-σιγά να ‘‘την κάνουμε’’ από τον όρο ‘συνιστώσες’, που πάντα μας έδινε στα νεύρα), αυτή η αμηχανία οφείλεται στην ‘‘απέχθεια’’ κάθε εθνικού προσδιορισμού, ακόμα και για το εικονιζόμενο ελληνικό αντιπροσωπευτικό ποδοσφαιρικό συγκρότημα, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο για το ΚΚΕ, που, με διάφορες αφορμές, έχει δώσει συχνά το δικαίωμα να εγκαλείται, εκ δεξιών και εξ αριστερών, επί ‘‘εθνοκομμουνισμώ’’, άσχετα αν αυτές οι κατηγορίες κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος τους ήταν ολοφάνερα έωλες. Για να μη μιλήσουμε για την παρατηρούμενη διαφοροποίηση στο τροτσκιστικό ρεύμα, το φανατικότερα ίσως αντιεθνικιστικό ρεύμα τής Αριστεράς, στο οποίο κάποιες μερίδες έχουν βάλει νερό στο κρασί τους.

Λοιπόν, τι γίνεται; Έχουμε κάνει κάποιες σκέψεις. Αλλά προτιμούμε να τις ξεδιπλώσουμε στο διάλογο που ελπίζουμε ότι θα διεξαχθεί.

[1] Εκτός από κάτι βασικό, βέβαια: Ότι το νέο δάνειο θα διέπεται από το αγγλοσαξονικό δίκαιο, πράγμα που σημαίνει ότι τα ήδη αδυνατισμένα διαπραγματευτικά όπλα τής χώρας θα εξασθενήσουν πολύ περισσότερο…

[2] «Όμως τι ή ποιος είναι αυτός ο λαός; Ο λαός δεν είναι φυσική ή εμπειρική οντότητα˙ δεν μπορούμε να φτάσουμε στην ταυτότητα του λαού αθροίζοντας το σύνολο του πληθυσμού ή ακόμη και εξάγοντας το μέσο όρο του. Ο λαός είναι μάλλον μια αναπαράσταση, η οποία συνέχει τον πληθυσμό σε ενότητα. Τρία στοιχεία έχουν εδώ κεντρική σημασία. Πρώτον, όπως ο Χομπς και  ολόκληρη η νεώτερη παράδοση επαναλάμβαναν συχνά, ο λαός είναι ένα. Ο λαός μπορεί να είναι κυρίαρχος μόνο ως ενιαία ταυτότητα, ως ενότητα.  Η εμπειρική πολλαπλότητα του πληθυσμού καθίσταται ενιαία ταυτότητα μέσω τών μηχανισμών αντιπροσώπευσης και αναπαράστασης, εδώ με τις αισθητικές συνδηλώσεις τού όρου. Τέλος, αυτοί οι μηχανισμοί αντιπροσώπευσης βασίζονται σε μια έννοια και μια συνθήκη μέτρου —και με το μέτρο δεν εννοούμε τόσο μια συνθήκη που μπορεί να καταγραφεί ποσοτικά, όσο μια συνθήκη καταρχήν πεπερασμένη. Μια πεπερασμένη ή μετρήσιμη πολλαπλότητα μπορεί να αντιπροσωπευθεί ως ενότητα, η απροσμέτρητη όμως, η απεριόριστη πολλαπλότητα δεν μπορεί να αντιπροσωπευθεί. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η έννοια τού λαού είναι στενά συνδεδεμένη με τον πεπερασμένο εθνικό χώρο». (Michael Hard/Antonio Negri, «Παγκοσμιοποίηση και Δημοκρατία», 2001.)

Η εικόνα, από το rethymnosportfm.gr