Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

Μαύροι Έλληνες

Αυτό που μας έτυχε σήμερα, με πρόσφατη τη συζήτηση στο προχθεσινό post της Cynical, ούτε παραγγελία να ήταν!

Στο μετρό, κατεβαίνοντας για τα απαραίτητα δώρα, ακούσαμε κάποια στιγμή τρίγωνα. Ετοιμάσαμε τα ψιλά μας, χωρίς να βλέπουμε ποιος μας τα λέει -η φωνή ήταν σόλο. Όταν πλησίασε το τραγούδι, μέσα από τον κόσμο και το συνωστισμό διακρίναμε έναν δεκαεξάρη μαύρο, ωραίο σαν άνθρωπο, να τραγουδάει τον ερχομό του Άγιου Βασίλη. Τραγουδούσε με καλή φωνή, ελληνικά, που θα τα ζήλευε κι ο φιλόλογός μας στο Λύκειο, και βλέμμα ίσιο, καθαρό. Δώσαμε οβολό και ευχές με χαρά. Διάολε! Πριν λίγα χρόνια τα λέγαμε κι εμείς. Σειρά μας είναι σχεδόν.

Λίγο αργότερα, στο βιβλιοπωλείο του παλιού Εκκετζή, να σου και μπουκάρει ένα τσούρμο, καμιά δεκαριά παιδιά. Μικρότερα σε ηλικία από τον τυπά στο μετρό, αγόρια και κορίτσια μαζί. Διασκορπίστηκαν και συνεννοημένοι με κώδικες δικούς τους ξεκίνησαν να τα λένε όλα την ίδια στιγμή. Ξανά το χέρι στην τσέπη. Όταν ήρθε η ώρα της πληρωμής, μάς πλησίασαν δυο κορίτσια. Το ένα μαύρο με κοτσίδια και κορδελάκια, σαν αυτά που βλέπουμε να έχουν τα μαυράκια στις αμερικάνικες ταινίες. «Και του χρόνου κορίτσια, Καλή Πρόοδο!» ευχηθήκαμε, επηρεασμένοι από τα βιβλία που γέμιζαν τα ράφια. «Φχαριστούμε» μας απάντησαν μ’ ένα στόμα μια φωνή -και προφορά.

Αργότερα, καθισμένοι για καφέ και καυγαδίζοντας για το τι θα κάνουμε το βράδυ, ήρθε η κουβέντα στους μαύρους συμπατριώτες μας που μας είχανε πει τα κάλαντα.

«Μαύροι Έλληνες! Γουστάρω!» είπε η Νάντια.

«Κι οι “μαύροι”;».

«Να πα’ να γαμηθούν!» πετάχτηκε ο Μανώλης, μπουκωμένος μ’ ένα κρουασάν -αμάν αυτό το παιδί! «Εγώ λέω να πα’ να γαμηθούν κι ας μ’ έχει πρήξει η γιαγιά μου να μη βρίζω ανθρώπους στις γιορτές!».



Η εικόνα είναι από το www.miamibuenavistalions.com

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Λογαριασμοί…

Σ’ ένα τραγούδι του Χατζιδάκι που πολύ μας αρέσει, λέει ένας στίχος: «Και τώρα που ήρθε η στιγμή να κλείσουν οι λογαριασμοί…». Καθώς τελειώνει κι αυτή η χρονιά, μας ξανάρχεται στο νου.

Εσείς, εμείς, ο καθένας αυτές τις μέρες κλείνει λογαριασμούς. Άλλοι λογαριασμοί κλείνουν θετικά, άλλοι αρνητικά -στο μαύρο ή στα κόκκινα συνηθίζουν να λένε οι λογιστές στη δική τους αργκό. Ισοπαλία, πάτσι και πόστα δηλαδή, δεν μας φαίνεται να παίζει ως ενδεχόμενο. Η ισοπαλία, ο απόλυτα ισοσκελισμένος λογαριασμός μ’ άλλα λόγια, ισχύει μόνο για τα ταμεία -προσωπικά, οικογενειακά ή επαγγελματικά- όχι για τη ζωή.

Δύσκολη στιγμή το κλείσιμο των λογαριασμών. Πράγμα περίεργο βέβαια, αν σκεφτεί κανείς ότι δεν πρόκειται να περάσει από κανέναν εξωτερικό έλεγχο, καμία σφραγίδα δεν απαιτείται για το «καλώς έχει». Μπορούμε να «μαγειρέψουμε» τα δεδομένα, να αλλάξουμε τις εγγραφές, να μεταφέρουμε ημερομηνίες. Κανείς δεν θα μας ζητήσει το λόγο, ουδέν πρόστιμο θα επιβληθεί. Κι όμως…

Πού οφείλεται η δυσκολία το ξέρουμε πια, χάρη στον μεγάλο Σίγκμουντ. Αλλά τι ωφελεί από τη στιγμή που δεν μπορούμε να γίνουμε Λούκι Λουκ για να πυροβολήσουμε «πιο γρήγορα κι απ’ τη σκιά μας» αυτό που είναι μέσα και ταυτόχρονα πάνω από το Εγώ μας και να απαλλαγούμε απ’ τη βασανιστική παρουσία του;

Ενώπιος ενωπίω λοιπόν. Και για όσους το λέει η καρδιά τους, χωρίς «των δειλών τα παρακάλια και παράπονα». Δίχως κρυφτούλι πίσω από «συλλογικότητες» και «κοινωνικούς παράγοντες». Έχει γραφτεί: Η μοίρα του ανθρώπου είναι να γεννιέται και να πεθαίνει μόνος του. Και να κλείνει τους λογαριασμούς του πάλι μόνος, λέμε εμείς.

Εμείς… Θα είμαστε κι εμείς μέσα σ’ αυτούς τους γενναίους που θα καταθέσουν ελαφρυντικά, δίχως όμως να καταδεχθούν να ζητήσουν απαλλαγή; Ποιός το ξέρει και ποιός μπορεί να το πει;


Η εικόνα είναι από το interacc.typepad.com/synthesis.

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2009

Αφιέρωση

Σκαλίζοντας κάτι παλιά χαρτιά έπεσε πάνω σε μια αφιέρωση. «Εγώ το ’γραψα αυτό;» αναρωτήθηκε. «Τι λες ρε πούστη μου! Και γαμώ!».

Έψαξε για το αφιέρωμα. Τίποτα. Κι ας έκανε τα παλιά χαρτιά φύλλο-φτερό, πουθενά δεν βρήκε τι ήταν αυτό που αφιέρωνε. Η ειρωνεία τού ’βγαζε τη γλώσσα: Λίγο πιο δίπλα, η ημερομηνία σε μια άσχετη φράση κάποιου (έτσι έδειχναν τα εισαγωγικά): 7 Ιουνίου 2003. Ίδιο ξεθώριασμα, ίδιο μελάνι. Να που η συνήθεια να γράφει με πένα του χρησίμευε σε κάτι. Χωρίς ραδιενεργό άνθρακα, μόνο με ένα μελάνι πένας, μπορούσε να προσδιορίσει με ακρίβεια ημερών πότε είχε γραφτεί η αφιέρωση. «Ποιος τη γαμεί την τεχνολογία! Λίγο πριν, λίγο μετά τις 7 Ιουνίου του 2003 είναι γραμμένο, φως φανάρι».

Ναι, εντάξει η ημερομηνία, αλλά το αφιέρωμα; «Πού στο διάολο;». Αναθεμάτισε τον εαυτό του για την καταραμένη συνήθεια να εμπιστεύεται τόσο πολύ τη μνήμη του και να μη μπαίνει στον κόπο της αρχειοθέτησης. «Κρίμα. Τέτοια αφιέρωση και να πάει χαμένη…».

Μα, κι αν δεν υπάρχει αφιέρωμα; Μήπως δεν είναι κι αυτό συνήθειά του, να γράφει ξεκάρφωτες φράσεις εδώ κι εκεί, όπως του ’ρχονται; Μήπως δεν είναι γεμάτα αυτά τα παλιά χαρτιά με τέτοια αδέσποτα; Και στο κάτω-κάτω, γιατί πρέπει να το βρει, ακόμα κι αν υπάρχει; Μπορεί να είναι μια σκέτη μαλακία το αφιέρωμα -τι μπορεί; Το πιθανότερο. Ενώ η αφιέρωση!...

«Βαλ’ το αγόρι μου έτσι όπως είναι, ξεκάρφωτο, αφού σε τρώει» του είπε ο άλλος εαυτός, ο θρασύς. «Δε λες ότι είναι και γαμώ τις αφιερώσεις; Ε, αν έχεις τ’ αρχίδια βαλ’ το, να φας τ’ αυγά σου σαν τη Σώτη!».

«Σιγά που θα κωλώσω! Ορίστε!».

Στους τερματοφύλακες που μαζεύουν τη μπάλα απ’ τα δίχτυα τους μ’ αξιοπρέπεια, έχοντας στο μυαλό τους το β΄ ημίχρονο.



Η φωτογραφία από το 4angle.com/sarah

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2009

Rewriting

Εδώ και λίγες ώρες, ακούμε από το ραδιόφωνο την είδηση:

«Αγνοούνται στα ανοιχτά της Βενεζουέλας εννέα ναυτικοί, όταν στο πλοίο τους “Aegean Wind” εξερράγη πυρκαγιά. Τρεις από τους ναυτικούς είναι Έλληνες».

Θλιβερή είδηση Χριστουγεννιάτικα, που μας θυμίζει Καββαδία. Αλλά άψογα διατυπωμένη, λιτά ακριβής, χωρίς μελοδραματικές φιοριτούρες, αυτό που λέμε «καθαρή»είδηση. Κι όμως, κάτι δεν μας πάει καλά, κάτι χτυπάει άσχημα στ’ αυτιά μας και κάνει το μαντάτο μια ιδέα πιο μαύρο. Για να το συνειδητοποιήσουμε, για να το νιώσουμε βαθύτερα, ξαναγράφουμε την είδηση:

Αγνοούνται στα ανοιχτά της Βενεζουέλας εννέα ανθρώπινες ψυχές, όταν στο πλοίο τους «Aegean Wind» εξερράγη πυρκαγιά. Τρεις από τις ανθρώπινες ψυχές είναι Ελληνικές.


Η εικόνα, από το noveto.org.

Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2009

Ευχές, Ευχές, Ευχές!

Λένε συχνά οι κακές γλώσσες ότι οι αμετανόητοι αριστεροί είναι σαν τους χιλιαστές. Ίσως η σημερινή εορταστική «κάρτα» να τους δώσει ένα ακόμη επιχείρημα για μια τέτοια κατηγορία. Δε πα να τους δώσει!

Εμείς αρπάζουμε την ευκαιρία των Γιορτών για να στείλουμε ευχές σε όλους, θέλοντας και να θυμίσουμε μ’ αυτό το συμβολικό τρόπο ότι η Ελπίδα της συναδέλφωσης όλων των ανθρώπων και των εθνών και των φυλών κι όλων μας μαζί με τη Φύση είναι η κατ’ εξοχήν δική μας Ελπίδα. Η πιο μακρινή αλλά και η πιο φωτεινή. Είναι …Η Ελπίδα μας, θα λέγαμε -κι ας ακουστούμε κοινότοποι. Ή, αν προτιμάτε, το δικό μας Άστρο -κι ας ακουστούμε γλυκεροί.

Έτσι λοιπόν, ευχόμαστε σε όλους τους αναγνώστες μας Καλά Χριστούγεννα κι ένα Ευτυχισμένο νέο Χρόνο με Υγεία και Χαρά!

Στους αναγνώστες μας που τους ξέρουμε συγκεκριμένα, είτε επειδή έγραψαν κάποιο σχόλιο -άσχετα αν ήταν πολλά ή μόνο ένα, άσχετα αν ήταν για καλό ή για …κακό, άσχετα αν τους μάθαμε μέσω εγγραφής τους σε λίστα αναγνωστών- δεν μπορούμε παρά να στείλουμε τις ευχές μας ονομαστικά όπως γίνεται και με τις προσωπικές γνωριμίες στον real κόσμο. Θα το κάνουμε κατά τη χρονολογική σειρά της παρουσίας τους σε αυτό το blog, ξεκινώντας από το πρώτο-πρώτο post.

Last but not least: Τις ίδιες θερμές ευχές στέλνουμε από εδώ και σε όλους τους bloggers -και στους αναγνώστες τους- που επισκεφτήκαμε και τους γράψαμε σχόλιο (πάλι, για καλό ή για …κακό!).

Λοιπόν, ξεκινάμε την ονομαστική «ευχοδιανομή»:

Στον Sxoliastis, στον Τσαλαπετεινό, στον/στην Ντ., στον Δ.Δρακονάριο, στην Zouf, στον Gμόσιο, στον Ευγένιο Ραμίρεζ, στους G700, στον Κώστα Μαργαρίτη, στον Αλέξη Παπαγιαννόπουλο, στον Νομικάριο, στον/στην Lou (κι ας απέσυρε τα σχόλιά του/της...), στον/στην Ανώνυμο 25/6, 11.16 π.μ., στον Παναγιώτη, στον/στην Ανώνυμο 28/6, 12.43 μ.μ., στον/στην Ανώνυμο 2/7, 4.04 μ.μ., στον/στην Ανώνυμο 14/7, 7.12 μ.μ., στον Τάνταλο, στον Ernesto, στην Partizana, στον John 29, στον Orpheas, στον/στην Ανώνυμο 22/9, 11.11 π.μ., στον/στην μ-λ ΚΚΕ (κι ας μας θεωρεί γιαλαντζί αριστερούς…), στον Σπίθα, στον Greek Rider, στον Γιούρι Γκαγκάριν, στον Passenger, στον Anonymous (αλλά ξέρετε ποιός!) , στην Cynical, στον/στην Ανώνυμο 16/10, 10.12 π.μ., στον/στην Ανώνυμο 16/10, 11.59 π.μ., στον Left Liberal Synthesis, στην λ.κ., στον Νοσφεράτο, στον Παπούλη, στον Kapetanios, στον/στην Ανώνυμο 23/11, 4.26 μ.μ., στον/στην Ανώνυμο 27/11, 11.18 π.μ., στον SG, στον Γιώργο, στον Νικόλα Δευτερά, στον Αντώνη (ή και Αντώνη, aka La Boetie)

…Ευχές, Ευχές, Ευχές!


Η εικόνα είναι από το www.dreamstime.com.

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Αναγνωστικές έρευνες αποδεικνύουν: Ο Η1Ν1 προσβάλλει τον εγκέφαλο!

Ως καλοί αριστεροί ξεκινάμε την ανάγνωση των Κυριακάτικων εφημερίδων από τις «δικές μας», τις αριστερές. Διαβάζοντας τη χθεσινή «Αυγή» λοιπόν, περιήλθαμε σε σύγχυση, απόλυτη θα λέγαμε, αν δεν θέλαμε να αποφεύγουμε αυτή την έννοια όπως ο διάβολος το λιβάνι.

Η σύγχυση για την οποία μιλάμε δεν αφορούσε στη στάση του ΣΥΝ για τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως κάποιος «καχύποπτος» θα μπορούσε να υποθέσει. Αφορούσε στην ενημέρωση σχετικά με τη νέα γρίπη που η «Αυγή» είχε ως «Θέμα», αφιερώνοντας τρεις από τις συνολικά 56 της στον ιό. Σ’ αυτές τις τρεις σελίδες λοιπόν βλέπουμε κατά σειρά τα εξής:

Ένα άρθρο του γιατρού και βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Θανάση Λεβέντη, ένα άρθρο της Διδάκτορος Ιατρικής Βάσως Λειβαδίτη, μια μίνι συνέντευξη του Διευθυντή της Πνευμονολογικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» και μέλους του Γενικού Συμβουλίου της ΟΕΝΓΕ Γιώργου Μπουλουμπασάκου, ένα άρθρο του δημοσιογράφου της «Αυγής» Βασίλη Βενιζέλου -στο οποίο περιλαμβάνονται και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το ΕΚΕΠΥ στις 14 Δεκεμβρίου, - και τέλος, μια επίσης μίνι συνέντευξη της Μένης Μαλλιώρη, επίκουρης καθηγήτριας Ψυχιατρικής και αντιπροέδρου του Ελληνικού ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. και του Ευρωπαϊκού ECDC.

Οι φιλομαθείς αναγνώστες μπορούν να ανατρέξουν στις πηγές και να σχηματίσουν ιδία άποψη. Οι εξ ίσου φιλομαθείς, αλλά λίγο …τεμπέληδες, ας διαβάσουν τα δικά μας συμπεράσματα. Θα είμαστε σύντομοι (αλλά τεκμηριωμένοι) και υποσχόμαστε να μη τους κουράσουμε.

Φαίνεται καθαρά, από το άρθρο του δημοσιογράφου της και μόνο, ότι η «Αυγή» κινείται στην κατεύθυνση «κάντε το εμβόλιο». Έτσι, από τα πέντε άρθρα, τα τέσσερα προωθούν την ιδέα του εμβολιασμού. Στο πέμπτο, στη συνέντευξη του πνευμονολόγου Μπουλουμπασάκου, ο εμβολιασμός δεν συζητείται. Εκεί όμως συμβαίνει ένα «περίεργο». Λέει ο γιατρός, απαντώντας στην ερώτηση «Η κλινική εμπειρία σάς δείχνει ότι ο ιός Η1Ν1 της γρίπης Α έχει γίνει πιο επιθετικός από την κοινή γρίπη, κυρίως σχετικά με τις πνευμονίες;»:

«Όχι, όχι. Οποιαδήποτε ίωση ή η κοινή γρίπη μπορούν να κάνουν ιογενή πνευμονία. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο Η1Ν1 αποκλειστικά κάνει πνευμονία. Εκείνο που συμβαίνει είναι ότι βρισκόμαστε σε πανδημία, είναι πολλά τα περιστατικά και αυτή η επιπλοκή, την οποία επαναλαμβάνω κάνουν και οι ιώσεις και η εποχική γρίπη, απαντάται σε περισσότερους ασθενείς. Είναι μεγαλύτερο το πρόβλημα, δηλαδή. Ο Η1Ν1 δεν έχει κάποια ιδιαίτερη προτίμηση να κάνει πνευμονίες. Και, μάλιστα, μπορώ να πω ότι οι επιπλοκές του Η1Ν1 είναι ελαφρύτερες και από εκείνες της εποχικής γρίπης. Απλώς είναι μεγάλα τα απόλυτα νούμερα των περιστατικών. Είναι πανδημία».

Εμείς «υλατζήδες» (δημοσιογράφοι επιφορτισμένοι να τιτλοφορούν τα άρθρα) δεν είμαστε. Παρ’ όλα αυτά, δεν θα δυσκολευόμασταν στη συγκεκριμένη περίπτωση να το «παίξουμε» τέτοιοι. Και να μάνι-μάνι ο τίτλος μας: «Ποσοτικό, όχι ποιοτικό το πρόβλημα». Έχει κανείς αντίρρηση ότι είναι ένας «έντιμος» τίτλος που συμπυκνώνει με ακρίβεια την άποψη του συγκεκριμένου ειδικού;

Ναι. Οι «υλατζήδες» της «Αυγής»! Που τιτλοφόρησαν τη συνέντευξη με την εξής φράση: «Γιώργος Μπουλουμπασάκος: Στην πανδημία είναι περισσότερες οι επιπλοκές». Η λαθροχειρία είναι τόσο προφανής που θα αδικούσαμε τους αναγνώστες μας αν την αναλύαμε.

Το ζήτημα που εγείρεται είναι τεράστιο. Και είναι τεράστιο, γιατί μιλάμε για μια εφημερίδα της Αριστεράς, που εκπροσωπεί μάλιστα και εκείνο το τμήμα της, το οποίο διακηρύττει σε όλους τους τόνους ότι ουδεμία σχέση έχει με «τον σταλινισμό και τις παραφυάδες αυτού». Κι αν δεν κάνουμε λάθος, η διαστρέβλωση των γεγονότων, όταν δεν μας συμφέρουν, είναι ένα από τα αδιάψευστα συμπτώματα της ασθένειας του «σταλινισμού».

Δεν δικαιούται μια εφημερίδα της Αριστεράς να εκφέρει άποψη για ένα ζήτημα τόσο αμφιλεγόμενο όσο αυτό του εμβολιασμού κατά της νέας γρίπης; Δικαιούται; Υποχρεούται θα λέγαμε εμείς! Όχι όμως έτσι. Όχι κι έτσι!

Και βέβαια, δεν είναι μόνο αυτό το πρόβλημα. Διερωτώμεθα: Θέλεις να αφιερώσεις το Κυριακάτικο «Θέμα» σου στη νέα γρίπη; Καλώς. Θέλεις μέσα από αυτό να εκφράσεις την άποψή σου; Άριστα. Πώς όμως -πέραν της προαναφερθείσας καραμπινάτης λαθροχειρίας- επιλέγεις να μη συμπεριλάβεις στο «Θέμα» σου την ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στις αρχές του μήνα, στην οποία, εμμέσως πλην σαφέστατα, ο WHO επιχειρεί να αποσείσει τις ευθύνες του από τη διόγκωση του προβλήματος και από την εγγενή διαπλοκή του συμβουλευτικού του προσωπικού με τις φαρμακοβιομηχανίες; (Παρεμπιπτόντως: Η συγκεκριμένη ανακοίνωση «πνίγηκε» από τα κατεστημένα ΜΜΕ). Πώς επιλέγεις να μη συμπεριλάβεις επίσης την ανακοίνωση, πάλι του WHO, πριν από λίγες ημέρες που μιλούσε για αποδεδειγμένη υπερεκτίμηση των κινδύνων από την πανδημία; (Αυτή ψιλοακούστηκε). Δεν υποχρεούσαι -και αντίστοιχα δεν δικαιούνται οι αναγνώστες σου- να παραθέσεις τόσο σοβαρές πηγές -δίνοντας και τη δική σου ερμηνεία, καμία αντίρρηση;

Θα κλείσουμε με μια αναφορά στο άρθρο του Θανάση Λεβέντη που αποτέλεσε και την πηγή έμπνευση για τον δικό μας «υλατζή».

Γράφει σε κάποιο σημείο θέλοντας να συγκρίνει τους κινδύνους από το εμβόλιο vs των κινδύνων από τον Η1Ν1:

«Στα πρώτα 60 εκατ. εμβολιασμών παγκοσμίως για τη νέα γρίπη η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ανέφερε την καταγραφή 40 θανάτων, δηλαδή ένας θάνατος σε 1,5 εκ. εμβολιασμούς. Αντίστοιχα η νόσηση από τη νέα γρίπη οδηγεί περίπου ένας στους 100 ασθενείς στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας , από τους οποίους το ένα δέκατο περίπου κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του. Ήδη στη χώρα μας έχουν καταγραφεί 53 θάνατοι, ενώ με εμβολιασμένο το 3% του πληθυσμού, δηλ. πλέον των 300.000 ατόμων, ευτυχώς δεν έχουν αναφερθεί σοβαρές επιπλοκές, ούτε θάνατος».

Εδώ ο σύντροφος-γιατρός-βουλευτής γίνεται συγκεκριμένος. Μιλάει με αριθμούς και ποσοστά. Για να τα βάλουμε κάτω.

Παίρνοντας τα στοιχεία που παραθέτει, πάμε ανάποδα. Αν η νέα γρίπη «οδηγεί ένα στους 100 ασθενείς στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας», αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα, που σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΚΕΠΥ (η οποία, θυμίζουμε, συμπεριλαμβάνεται στο χθεσινό ρεπορτάζ της «Αυγής») έχουν αρρωστήσει από τη νέα γρίπη μέχρι στιγμής 11.200 άνθρωποι. (Η ανακοίνωση του ΕΚΕΠΥ αναφέρει ότι 112 άτομα έχουν νοσηλευτεί συνολικά σε ΜΕΘ). Κι αν «το ένα δέκατο περίπου κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του», αυτό σημαίνει ότι έχουν κινδυνεύσει να χάσουν τη ζωή τους 11 άτομα, άρα, λογικά, έχουν πεθάνει λιγότεροι.

Έλα όμως που τα νούμερα δεν «βγαίνουν»! Γιατί η ανακοίνωση του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας που παραθέτει η «Αυγή» αναφέρει -επίσης με νούμερα- ότι μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου είχαν νοσήσει 1.342.000(!) άνθρωποι και είχαν πεθάνει 51 (έγιναν 53 μέχρι τη στιγμή που γράφτηκε το άρθρο)!

Τι γίνεται εδώ ρε παιδιά;

Ο μπαρουφολόγος της παρέας είπε: «Ρε μπας κι οι γονείς μας είχαν δίκιο, τότε που μας έλεγαν, όταν ήμαστε μικροί, να μη “πειράζουμε” το “πουλάκι” μας γιατί “αυτό” κάνει τους ανθρώπους χαζούς;».

Φυσικά, απορρίψαμε ακαριαία μια τέτοια εκδοχή. Και αποφασίσαμε να επιρρίψουμε όλες τις ευθύνες στον Η1Ν1…



Η εικόνα είναι από το www.brainsource.com.

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009

Διχασμένα κορμιά

Χθες, αργά το βράδυ, διχαστήκαμε. Ο LeftG700 της βάρδιας μάς ειδοποίησε:

-Ρε μαλάκες! Ένας από τους αναγνώστες μας έχει εγγραφεί επίσημα ως «αναγνώστης». Κανείς δεν το πήρε είδηση;

-Ε και; Δεν έχουμε αποφασίσει να μην εμφανίζουμε λίστα ιστολογίων που παρακολουθούμε; Ανάλογη περίπτωση δεν είναι κι αυτή;

-Μισό. Δεν είναι το ίδιο. Δεν εμφανίζουμε λίστα ιστολογίων για να αποφύγουμε τη δημιουργία της εντύπωσης ότι συμφωνούμε σε όλα όσα γράφει ένας άλλος blogger. Εδώ όμως έρχεται ένας άνθρωπος που με δική του απόφαση αδιαφορεί γι’ αυτό το πρόβλημα και μας λέει στα ίσα: Εγώ γουστάρω, όχι μόνο να είμαι αναγνώστης σας, αλλά και να το δηλώνω επισήμως. Γιατί δεν με εμφανίζετε; Με ποιο δικαίωμα με εξαφανίζετε από το blog σας, ενώ υπάρχει η τεχνική δυνατότητα; Θα αποφασίσετε εσείς για μένα; Ποιοι είσαστε ρε;

Έπεσε μούγγα. Καταλήξαμε -άλλο που δεν θέλαμε- για ένα «ποτάκι», εκεί που μαζευόμαστε για να βλέπουμε ματς. Όχι εν ολομελεία (έχουμε και τους «έρωτες»!), αλλά πάντως εν απαρτία.

Εδώ μια παρένθεση. Ο αναγνώστης ο οποίος έγινε αφορμή για την κουβέντα είναι ο Νικόλας Δευτεράς από τη Λεμεσό της Κύπρου, «σειρά» μας -αλλά παλιότερος κάμποσους μήνες από μάς στο blogging (defteras.blogspot.com).

Η συζήτηση τράβηξε ως αργά. Κουβέντα στην κουβέντα τα επιχειρήματα της κάθε πλευράς (ναι ή όχι στη λίστα αναγνωστών) αποκρυσταλλώθηκαν ως εξής:

Ναι. Δεν έχουμε το δικαίωμα να μην εμφανίσουμε όσους θέλουν να παρουσιάζονται ως αναγνώστες μας. Είναι δική τους απόφαση, προφανώς εν γνώσει των συνεπειών της, και είμαστε υποχρεωμένοι να τη σεβαστούμε.

Όχι. Οι άνθρωποι είναι αναγνώστες μας. Δεν είναι «τρόπαια» να τα επιδεικνύουμε. Και δεν μπλογκάρουμε για να αποκτήσουμε «αναγνώστες». Μπλογκάρουμε για να συνομιλήσουμε με περισσότερους από το στενό κύκλο μας ανθρώπους.

Άκρη δεν βγάλαμε κι απόφαση δεν πήραμε εννοείται. Θα επαναλάβουμε τη συζήτηση σε κάποια προσεχή ολομέλεια. Η μόνη απόφαση που πήραμε ήταν να ευχαριστήσουμε θερμά από αυτό το βήμα τον Νικόλα και να κάνουμε post το συγκεκριμένο case. Έτσι ώστε, αν τύχει και κατατεθούν και γνώμες αναγνωστών, να γίνει …case study! Τόσο το καλύτερο!


ΥΓ: Με την ευκαιρία, επειδή σχετίζεται κάπως με το παραπάνω ζήτημα, να ευχαριστήσουμε και δημοσία -κατ’ ιδίαν το έχουμε κάνει ήδη φυσικά- τόσο τη Cynical (e-cynical.blogspot.com) όσο και τον Νοσφεράτο (nosferatos.blogspot.com) για την προσθήκη του blog μας στα ιστολόγια που παρακολουθούν. Με την ελπίδα ότι κατανοούν τους λόγους για τους οποίους δεν μπορούμε να ανταποδώσουμε, αν και τα ιστολόγιά τους έχουν όλες τις «προδιαγραφές».



Στη φωτογραφία, το εξώφυλλο βιβλίου του Dan Barker. Από το www.skeptic.com.

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009

Υπέρ αδυνάτου λόγος

Μια από τις χρησιμότητες του ιντερνετικού διαλόγου μέσω του blogging και της σχολιογραφίας είναι οι ευκαιρίες που παρέχει να μην ξεχνάς πού βρίσκεσαι και πού πατάς, καθώς σου δίνει τη δυνατότητα να συζητήσεις, και μάλιστα γραπτώς, με έναν, ευρύτερο από τον προσωπικό σου, κύκλο ανθρώπων. Αυτό βέβαια ενδιαφέρει κυρίως το πολιτικό blogging, εκείνο δηλαδή που έχει σκοπό τη διάδοση πολιτικών ιδεών κι όχι την «επικοινωνία» εν γένει, δηλαδή την προσωπική έκφραση που συχνά καταλήγει σε απλή εκμυστήρευση ιδιωτικών καταστάσεων και στιγμών και αποσκοπεί κυρίως στη δημιουργία προσωπικού ακροατηρίου. Και ενδιαφέρει κυριότατα το αριστερό blogging, μια και εμείς οι «αμετανόητοι» αριστεροί, κάτω από το βάρος της δέσμευσης που έχουμε αναλάβει να κινήσουμε τα πράγματα προς μια καλύτερη κοινωνία, ριζικά διαφορετική από τη σημερινή και ευρισκόμενοι συχνά αντιμέτωποι με τη σύγχυση, την άγνοια, ή την αδιαφορία για οτιδήποτε υπερβαίνει τον στενά ατομικό ορίζοντα, βρίσκουμε συχνά πιο βολική την απογείωση από τη σκληρή αυτή πραγματικότητα (μερικοί, πιο «σώφρονες» ίσως, προτιμούν να ρίξουν την πετσέτα στο ταπί του ρινγκ, αποκηρύσσοντας τη θανάσιμη αριστερή αμαρτία του παρελθόντος: Αυτή της Μεγάλης Υπόσχεσης).

Η επαφή με τη σκληρή πραγματικότητα δεν είναι χρήσιμη μόνο στο να βλέπει κανείς τη μεγάλη εικόνα της Ελληνικής κοινωνίας. Είναι χρήσιμη και για να διαπιστώνει -ή να μη ξεχνά- τι συμβαίνει και στη «μικροκοινωνία» της Αριστεράς, δηλαδή στη δική μας αυλή. Μια τέτοια διαπίστωση είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε χθες, στο πλαίσιο του διαλόγου μας σε άλλο blog, με αφορμή ένα post περί Ανανεωτικής Αριστεράς.

Δεν έχουμε καμία πρόθεση το σημερινό μας σημείωμα να έχει ως θέμα του γενικά την Ανανεωτική Αριστερά, αν και σχετίζεται. Απλώς θέλουμε να μεταφέρουμε εδώ και να σχολιάσουμε ένα συγκεκριμένο, επί μέρους σημείο του διαλόγου που αναπτύχθηκε εκεί και την αφορά.

Μετά από κάποια ερώτηση που μας έκανε ένας άλλος επισκέπτης του blog ο οποίος φαίνεται ότι υιοθετεί τις απόψεις της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ, υποχρεωθήκαμε, για να μπορέσουμε να απαντήσουμε με σαφήνεια στο ερώτημά του, να δώσουμε έναν ορισμό της έννοιας Αριστερά όπως την αντιλαμβανόμαστε εμείς: «[…] ορίζουμε ως Αριστερά το πολιτικό ρεύμα που έχει για οραματικό στόχο μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση (οικονομική κατ’ αρχήν αλλά όχι μόνο) και τη χειραφέτηση του ανθρώπου από κάθε είδους εξουσιαστικά δεσμά».

Ο φίλος με τον οποίο συζητούσαμε, χωρίς να σχολιάσει θετικά ή αρνητικά το συγκεκριμένο περιεχόμενο, συμπεριέλαβε στην απάντησή του την εξής φράση: «Εν τέλει, ποιός είναι ο ορισμός του αριστερού; Για μένα είναι: “εκείνος που είναι με το μέρος του αδυνάτου”».

Εδώ είναι που θέλουμε να σταθούμε λίγο.

Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, ενώ εμείς αναφερθήκαμε στην Αριστερά, ο φίλος μάς μίλησε για τον αριστερό άνθρωπο. Αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα μια και με στοιχειωδώς αφαιρετική σκέψη καταλήγουμε στα ίδια, έχει ωστόσο μια κάποια σημασία κι ας το κρατήσουμε.

Προχωρώντας: Γιατί αλήθεια το κάνουμε θέμα; Ποιο είναι το περίεργο, το άξιο συζήτησης τέλος πάντων, με έναν τέτοιο ορισμό; Ποιος αριστερός θα μπορούσε να εγείρει ένσταση με μια τέτοια οριοθέτησή του έναντι των μη αριστερών; Κανείς, ημών συμπεριλαμβανομένων βεβαίως. Κι όμως. Αυτή ακριβώς η ακαταμάχητη ισχύς ενός τέτοιου ορισμού, αυτή ακριβώς είναι και η εξόφθαλμη αδυναμία του να περιγράψει την Αριστερά. Γιατί το κακό είναι ότι, με έναν τέτοιο ορισμό, δεν θα είχε αντίρρηση η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων να εγγραφεί στους καταλόγους της Αριστεράς! Το χειρότερο: Ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί από εμάς δεν θα μπορούσαμε να προβάλουμε την παραμικρή ένσταση, ούτε καν στην περίπτωση της Μαριάννας Βαρδινογιάννη! Αλήθεια, ποιος από εμάς τους αριστερούς που σχεδιάζουμε νυχθημερόν το πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο έχει να επιδείξει το υπέρ αδυνάτων έργο της Μαριάννας; Ποιος από εμάς τους άχρηστους μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει πρωτοστατήσει στην ίδρυση ενός συλλόγου σαν την «Ελπίδα»;

Οι πιο «προχωρημένοι» από όσους διαβάζουν αυτές τις γραμμές, ίσως και να μειδιάσουν με την παραπάνω συλλογιστική. «Ελάτε ρε παιδιά, τι κοινοτοπίες είναι αυτές; Αυτά τα ξέρει και η κουτσή αριστερή Μαρία!».

Αλήθεια είναι αυτό. Αλλά η μισή. Τα ξέρει και η κουτσή αριστερή Μαρία από τον μικρό, αριστερό κύκλο του καθενός μας. Παραέξω, χάος και έρεβος! Γιατί μη μας πείτε ότι αυτή την κουβέντα και διαδεδομένες παραλλαγές της («Αριστερά είναι η διαρκής ευαισθησία»!) την ακούτε για πρώτη φορά! Αυτός δεν είναι ο πιο διάσημος και κοινά αποδεκτός (δηλαδή και από μη αριστερούς) ορισμός της Αριστεράς;

Αν όντως είναι αυτός, ποιος τον καθιέρωσε; Μέσα από ποιά «κανάλια» διαμόρφωσης των πλειοψηφικών αντιλήψεων του πληθυσμού προωθείται μια τέτοια πρόσληψη της Αριστεράς; Δεν έχει γίνει αυτό μέσα από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του επικρατούντος κοινωνικοοικονομικού συστήματος οργάνωσης της κοινωνίας;

Παρ’ όλα αυτά που, επί της θεωρίας τουλάχιστον, δεν τα αρνείται ούτε ο πιο φανατικός αντίπαλος της δογματικής αριστερής σκέψης, να που ένας τέτοιος ορισμός υιοθετείται και επικυρώνεται, τελείως άσκεφτα και επιπόλαια, από έναν οπαδό του ρεύματος της Ανανέωσης της Αριστεράς, όπως αυτό, εν πάση περιπτώσει, εκφράζεται από την Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ!

Γιατί το θαυμαστικό; Μα γιατί διαπιστώνεται εκ των πραγμάτων -διαπίστωση απογοητευτική, όπως και να το δει κανείς- ότι στους κύκλους της Αριστεράς που, υποτίθεται, προσκομίζει «το φως το αληθινόν» εντός της παράταξής μας, επιζούν τέτοιου τύπου αντιλήψεις οι οποίες μετατρέπουν την Αριστερά, από πολιτικό κίνημα ριζικής μεταρρύθμισης της κοινωνίας (για να χρησιμοποιήσουμε και μία αγαπημένη λέξη της Ανανεωτικής πτέρυγας του ΣΥΝ), σε ένα ακίνδυνο, απονευρωμένο και γι’ αυτό αποδεκτό απ’ όλους κίνημα ευαισθησίας και φροντίδας των αδυνάτων!

Ή, για να το πούμε αλλιώς, ποιος θα πίστευε ότι αριστεροί που υπερηφανεύονται πως ακολουθούν το ρεύμα εκσυγχρονισμού της Αριστεράς καταλήγουν, εν έτει ενάτω του 21ου αιώνα(!), να ορίζουν την Αριστερά με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 στα καφενεία των χωριών της επαρχίας οι αγκιτάτορες του τότε ΚΚΕ!...


Η εικόνα είναι από το jonathanlevinegallery.com και είναι έργο του καλλιτέχνη Gary Taxali.

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Κεμάλ

Ακούστε την ιστορία του Κεμάλ
ενός νεαρού πρίγκιπα, της ανατολής
απόγονου του Σεβάχ του θαλασσινού,
που νόμισε ότι μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο.
Αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ
και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων.

Στης Ανατολής τα μέρη μια φορά και ένα καιρό
ήταν άδειο το κεμέρι, μουχλιασμένο το νερό
στη Μοσούλη, τη Βασόρα, στην παλιά τη χουρμαδιά
πικραμένα κλαίνε τώρα της ερήμου τα παιδιά.

Κι ένας νέος από σόι και γενιά βασιλική
αγροικάει το μοιρολόι και τραβάει κατά εκεί
τον κοιτάν οι Βεδουίνοι με ματιά λυπητερή
κι όρκο στον Αλλάχ τους δίνει, πως θ' αλλάξουν οι καιροί.

Σαν ακούσαν οι αρχόντοι του παιδιού την αφοβιά
ξεκινάν με λύκου δόντι και με λιονταριού προβιά
απ' τον Τίγρη στον Ευφράτη, απ' τη γη στον ουρανό
κυνηγάν τον αποστάτη να τον πιάσουν ζωντανό.

Πέφτουν πάνω του τα στίφη, σαν ακράτητα σκυλιά
και τον πάνε στο χαλίφη να του βάλει την θηλιά
μαύρο μέλι μαύρο γάλα ήπιε εκείνο το πρωί
πριν αφήσει στην κρεμάλα τη στερνή του την πνοή.

Με δύο γέρικες καμήλες μ' ένα κόκκινο φαρί
στου παράδεισου τις πύλες ο προφήτης καρτερεί
πάνε τώρα χέρι-χέρι κι είναι γύρω συννεφιά
μα της Δαμασκού τ' αστέρι τους κρατούσε συντροφιά.

Σ' ένα μήνα σ' ένα χρόνο βλέπουν μπρός τους τον Αλλάχ
που από τον ψηλό του θρόνο λέει στον άμυαλο Σεβάχ:
«νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί,
με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί»

Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ.
Καληνύχτα...



Αυτές τις μέρες θυμηθήκαμε πάλι τον «Κεμάλ», το καταπληκτικό τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι, γραμμένο το 1968 στη Νέα Υόρκη και «χτυπημένο» σε πρώτη εκτέλεση το 1969 από τους «New York Rock & Roll Ensemble» σε δικούς τους στίχους. Αρκετά χρόνια αργότερα, η ίδια μελωδία πήρε νέες, πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις με τους υπέροχους και ριζικά διαφορετικούς στίχους του Νίκου Γκάτσου, για να γίνει ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των Ελλήνων. Γιατί το θυμηθήκαμε αυτές τις μέρες;

Μα γιατί, καθώς είναι μέρες Δεκεμβριανές, ένα χρόνο μετά τα περσινά γεγονότα που ξανασυζητήθηκαν φέτος, διαβάσαμε και ακούσαμε πάλι τους γνωστούς λίβελους, συχνά με τη μορφή νουθεσίας, που καταδικάζουν τη βία «οποθενδήποτε και αν προέρχεται» και καταλήγουν, ρητά ή υπόρρητα, στη μετά βδελυγμίας αποκήρυξή της. Πράγμα που βεβαίως-βεβαίως οδηγεί στην αποδοχή της, μόνον αν είναι «νομιμοποιημένη», αν δηλαδή ασκείται από τα εντεταλμένα όργανα Δημοσίας Τάξεως στην προσπάθειά τους να προστατεύουν το Καθεστώς από τους εχθρούς του. Κερασάκια στην τούρτα:

Η εκπομπή της τηλεόρασης του «Σκάϊ» το βράδυ της περασμένης Πέμπτης όπου είχαμε την ευκαιρία να «απολαύσουμε» τον Πάσχο Μανδραβέλη καθώς ψέλλιζε τις «ρεαλιστικές» κοινοτοπίες τού πραγματιστικά «φιλελεύθερου» λόγου.

Η εμφυλιοπολεμική φιλολογία της γνωστής μας τώρα πια «Καλύβας», που, αν και «ψηλά στο βουνό», δεν έχασε την ευκαιρία (μια και Δεκέμβρης στην Ελλάδα δεν σημαίνει μόνο τον Δεκέμβριο του 2008, αλλά κι αυτόν του 1944) και φρόντισε δια του ιθύνοντος νου της να μας
ξαναθυμίσει, τεκμηριωμένα αυτή τη φορά, πόσο αντιδημοκράτες ήταν οι κακοί κομμουνιστές τότε, αφού ήθελαν να πάρουν την εξουσία με τα όπλα… (Αξίζει εδώ να αναφερθεί, ότι οι αριστεροί καλυβίστας έλαμψαν δια της απουσίας τους -χυδαϊστί, έκαναν μόκο- από το συγκεκριμένο post. Θα λέγαμε ότι ίσως να διάβαζαν κι αυτοί όπως ο μακαριστός Χριστόδουλος και να μην είχαν χρόνο για σχόλια. Έλα όμως που μερικοί από αυτούς δηλώνουν -εκτός από αριστεροί- και παππούληδες σε ηλικία;…).

Τέλος, το κερασάκι των κερασακίων: Οι
δηλώσεις του Μπαράκ Ομπάμα κατά την παραλαβή του Νόμπελ Ειρήνης με τις οποίες διακήρυξε, μεταξύ άλλων: «Το να πούμε ότι η βία είναι μερικές φορές απαραίτητη δεν είναι κυνισμός, είναι αναγνώριση στην Ιστορία»! Μη μας ρωτήσετε πώς αντέδρασε σ’ αυτές τις δηλώσεις το τμήμα εκείνο της «δημοκρατικής» και πασιφιστικής Αριστεράς που εχάρη χαρά μεγάλη για την εκλογή του στη θέση του Προέδρου των ΗΠΑ. Εκοιμάτο τον ύπνο του -αφελούς(;)- δικαίου και δεν τις πήρε είδηση…

Έτσι, μ’ αυτά και μ’ εκείνα, εμείς ξαναθυμηθήκαμε τον Κεμάλ. Όχι για να μιλήσουμε για τη βία του περσινού ή του μακρινού Δεκέμβρη. Αλλά για να μιλήσουμε, μέσα από τους στίχους του Νίκου Γκάτσου, για τη Βία της Ριζικής Αλλαγής.

«Να μιλήσουμε, μέσα από τους στίχους του Νίκου Γκάτσου». Ποια είναι η ιστορία του Κεμάλ όπως μας τη διηγείται εκείνος; Είναι εν ολίγοις η ιστορία ενός ταξικού αποστάτη που πηγαίνει κόντρα στην εκ καταγωγής τάξη του, συντάσσεται με τους καταπιεζόμενους και ζητάει να τον ακολουθήσουν, υποσχόμενος τη ριζική αλλαγή. Επειδή όμως έχει το Λόγο, αλλά όχι και την Ισχύ που δίνουν «τα δόντια του λύκου» καταλήγει στην κρεμάλα. Για να φτάσει να ακούσει από το στόμα του Αλλάχ την πικρή και εκ των υστέρων, δηλαδή ανώφελη πια, συμβουλή: «Νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί, με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί».

Όλα ωραία και καλά, αλλά τι θέλει να πει ο ποιητής Γκάτσος; Γιατί αν το ξετύλιγμα της ιστορίας είναι απλό και καθαρό, εκείνο το δίστιχο στο τέλος θολώνει κάπως τα νερά. Τι εννοεί; Δεν αλλάζουν οι καιροί και μη το ψάχνεις, μη χαλάς τη ζωή σου για πράγματα που δεν αλλάζουν; Ή μήπως, μη χαλάς τη ζωή σου ν’ αλλάξεις τα πράγματα μόνο με τον Δίκαιο Λόγο, αν δεν έχεις και την αναγκαία Ισχύ της Βίας, γιατί μόνο έτσι τα πράγματα αλλάζουν;

Εδώ, ο καθένας διαλέγει και παίρνει, χωρίς μάλιστα να δυσκολευτεί και πολύ στην εξεύρεση και των αντίστοιχων υποστηρικτικών επιχειρημάτων. Εμείς πάντως συντασσόμαστε με τη δεύτερη εκδοχή. Με κυριότερο επιχείρημα, για να μιλήσουμε σοβαρά αστειευόμενοι, τους μύδρους που έχει εξαπολύσει ο απίθανος Άκης Γαβριηλίδης και εναντίον του Γκάτσου, εγκαλώντας τον για τη διαιώνιση του «εθνοκεντρικού μυθεύματος», σύμφωνα με το οποίο οι Έλληνες χαρακτηρίζονται διαχρονικά από αντιστασιακό πνεύμα. Θα πει κάποιος: Και τι σχέση έχει ο Κεμάλ και ο Αλλάχ του με τους Έλληνες; Σωστή η ερώτηση, αλλά απευθύνεται σε λάθος αποδέκτες. Πολύ αρμοδιότερος να απαντήσει είναι ο Άκης Γαβριηλίδης. Εν πάση περιπτώσει, ας μη μείνουμε άλλο στο τι ακριβώς εννοούσε ο Γκάτσος, δεν είναι αυτό το κύριο ερώτημα. Το κύριο ερώτημα είναι πώς θα πρέπει να αναγνωσθεί η ιστορία του Κεμάλ από έναν αριστερό. Πράγμα που στην ουσία σημαίνει: Πώς θα πρέπει να αναγνωσθεί η Ιστορία των Ριζικών Αλλαγών από την Αριστερά σε συσχετισμό με το ζήτημα της Βίας και πώς πρέπει να την ενσωματώσει στο δικό της, υποσχετικό μιας τέτοιας αλλαγής, λόγο;

Για το πρώτο σκέλος νομίζουμε η απάντηση είναι απλή: Πρέπει να διαβάσουμε την Ιστορία όπως αυτή ξεκάθαρα μας προτρέπει. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που κατέγραψε τέτοιου τύπου αλλαγές χωρίς ταυτόχρονα να γεμίσει και κάμποσες -άλλοτε περισσότερες, άλλοτε λιγότερες- βίαιες σελίδες.

Εμβληματικό παράδειγμα του τι συμβαίνει όταν παραβλέπονται τα μηνύματα της Ιστορίας, ακόμα κι όταν η Ριζική Αλλαγή δρομολογείται μετά από δημοκρατικές διαδικασίες (δημοκρατικές όπως το εννοεί ο αστικοφιλελεύθερος λόγος, δηλαδή κοινοβουλευτικά νομιμοποιημένες), παραμένει το παράδειγμα της κυβέρνησης Αλιέντε στη Χιλή το 1973. Γι’ αυτό και διαλέξαμε να εικονογραφήσουμε το σημερινό σημείωμά μας με το graffiti για τον Αλιέντε που τον δείχνει να υπερασπίζεται ένοπλα τη Χιλιανή Ριζική Αλλαγή. Μόνο που ο Αλιέντε δεν έκανε αυτό, παρά μόνο όταν ήταν ήδη αργά. Και για τραγική ειρωνεία του πράγματος, η φωτογραφία που ενσωμάτωσε στο έργο του ο άγνωστός μας γκραφιτάς από τη μακρινή Λατινική Αμερική με τον Αλιέντε να σημαδεύει με το καλάσνικοφ, δεν είναι από την ημέρα που οι πραξικοπηματίες του Πινοσέτ χτύπησαν το Προεδρικό μέγαρο. Είναι από τις πρώτες, ανέφελες ακόμα ημέρες της Προεδρίας του, όταν «έπαιζε» με το δώρο του φίλου και συμμάχου Φιντέλ Κάστρο. Με το οποίο, λέγεται, ότι αυτοκτόνησε, πράγμα που, αν αληθεύει, κάνει την ειρωνεία ακόμα τραγικότερη… Κι έτσι η Αριστερά απέκτησε ένα ακόμα «νικημένο ξεφτέρι», ήρωα αλλά νεκρό, όπως και χιλιάδες ακόμα Χιλιανοί της Unidad Popular που είχαν την ίδια πικρή μοίρα…

Αν έτσι έχουν τα πράγματα, πώς πρέπει να μιλάει η Αριστερά για τη Βία;

Αποκηρύσσοντάς την γενικώς και αδιακρίτως και επιδεικνύοντας έτσι τον αντίστροφο, αλλά εξ ίσου μνημειώδη και αφελή βολονταρισμό με έναν υπουργό των πρώτων μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων του Καραμανλή που διακήρυττε την «κατάργηση της πάλης των τάξεων»;

Ή υμνώντας την -υπόρρητα, αλλά φανερά- πάλι γενικώς και αδιακρίτως, μη μπορώντας να χαράξει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην κινητήρια ορμή του επαναστατημένου ανθρώπου που αποτελεί την καύσιμη ύλη της Βίας της Ριζικής Αλλαγής και την τυφλή, άστοχη και γι’ αυτό αδιέξοδη καταφυγή στη βία της απόγνωσης, της εκτόνωσης, ή, ακόμα χειρότερα, της προβοκάτσιας;

Νομίζουμε ότι εκείνο το τμήμα της Αριστεράς που ακολουθεί την πρώτη γραμμή πλεύσης, ασυνείδητα ή συνειδητά, έχει εσωτερικεύσει μέσα του την ιδέα που θέλει τη φιλελεύθερη αστική δημοκρατία να αποτελεί το Τέλος της Ιστορίας. Όμως, κι αυτό που ακολουθεί τη δεύτερη προσέγγιση δεν έχει λίγες ευθύνες. Γιατί δεν αρκεί να λες όχι στο «Όχι στη Βία», όταν ταυτόχρονα δεν χαράσσεις τις δικές σου προϋποθέσεις για το ναι σ’ αυτήν.

Όσο για μας, αρκετά είπαμε κι όποιος κατάλαβε κατάλαβε. Δεν μας πάει όμως να μη μεταφέρουμε τα λόγια ενός παλιού Καπετάνιου, πεθαμένου εδώ και δέκα χρόνια γεμάτα τώρα, που όποτε μας επισκέπτεται για κανα ποτήρι και μεθάει και τα σπάει όλα, φωνάζει μέσα στη μανία του:

«Όχι ρε πούστηδες, όχι! Αν το ξαναφέρει η Ιστορία και πρέπει κάποια τομάρια να κρεμαστούν στο γάντζο, χίλιες φορές τα δικά σας ρε, παρά τα δικά μας! Χίλιες φορές ρεεε»…



Η φωτογραφία είναι από το flicr

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

Τι γυρεύουν οι φιλόσοφοι εκεί έξω;

Τι γυρεύουν αυτές οι σκιές, έξω, στους έρημους δρόμους;

Τι γυρεύουν αυτοί που περπατούν μονολογώντας σαν τους αλλοπαρμένους;

Τι γυρεύουν αυτοί που, ενώ σου μιλούν, σταματούν ξαφνικά και ρωτούν «τι έλεγα τώρα, μου θυμίζεις σε παρακαλώ;»;

Τι γυρεύουν αυτοί που όταν γράφουν ξεχνούν να σβήσουν το τσιγάρο τους και καίγονται τα δάχτυλά τους;

Τι γυρεύουν αυτοί που το γραφείο τους είναι αχούρι, αλλά καταφέρνουν πάντα να σου ξετρυπώνουν στο λεπτό όποιο βιβλίο τους ζητήσεις;

Τι γυρεύουν αυτοί που ποτέ δεν καταφέρνουν να πληρώσουν το λογαριασμό του τηλεφώνου στην ώρα του;

Τι γυρεύουν αυτοί που προσπαθούν ματαίως να συλλάβουν το αιωνίως διαφεύγον;

Τι γυρεύουν αυτοί που βλέπουν συχνά στον ύπνο τους την Αντιγόνη;

Είναι φιλόσοφοι αυτοί, δικοί μας φιλόσοφοι. Πα να πει, φιλόσοφοι που προσπαθούν να ερμηνεύσουν τον κόσμο για να τον αλλάξουν!

Γιατί τους αφήνετε μόνους εκεί έξω; Γιατί πιστεύετε ότι δεν τους χρειαζόμαστε;

Ανοίξτε τις πόρτες του μυαλού σας ρε! Τον Μαρξ σας και τον Λένιν σας, που ανάθεμα κι αν καταλαβαίνετε τι διαβάζετε, ανοίξτε τις πόρτες στους φιλοσόφους!



Γραμμένο παρορμητικά και αφιερωμένο συνειδητά στον Αντώνη του radicaldesire.blogspot.com.


Η φωτογραφία είναι από το flikr.

Κάποιος να μας (δια)φωτίσει!

Ακούμε τη στιγμή που γράφουμε τον Αλέξη Τσίπρα να συνομιλεί με τον δημοσιογράφο της βάρδιας στο «Κόκκινο», τον ραδιοφωνικό σταθμό του ΣΥΝ.

Και τον ακούμε να επικρίνει τον Υπουργό Δημοσίας Τάξεως επειδή λέει χρησιμοποίησε τη συνομιλία που είχαν το προηγούμενο διήμερο για να επικρίνει τον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ. [Θυμίζουμε ότι ο Χρυσοχοΐδης υποστήριξε πώς αλλιώς (πιο «μαλακά») του «τα έλεγε» για τις εκδηλώσεις της επετείου του περσινού Δεκέμβρη ο Τσίπρας στο τηλέφωνο και αλλιώς (πιο «σκληρά») «τα έγραψε» η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ].

Είναι απαράδεκτο αυτό, είπε ο Αλέξης Τσίπρας. Να αξιοποιείται μια κατ’ ιδίαν συνομιλία για λόγους μικροπολιτικής; Αυτά δεν γίνονται πουθενά. Και αναρωτήθηκε με αγανάκτηση: «Πού είναι ο πολιτικός πολιτισμός»;

Μέγας είσαι Μαρξ και θαυμαστά τα παιδιά σου! Δηλαδή η Αριστερά υπάρχει για να υπερασπίζεται τον «πολιτικό πολιτισμό»; Τι είναι αυτός ο «πολιτικός πολιτισμός»; Και ποίου «πολιτισμού» προϊόν είναι; Μήπως αυτού που αυτοθεσμίζεται ως τέτοιος, μετονομάζοντας το Υπουργείο υπεράσπισης της Καθεστηκυίας Τάξεως σε «Προστασίας του πολίτη»; Τι στο διάολο γίνεται εδώ; Και πού πάμε;

Κατά διαόλου!



Η φωτογραφία είναι από το www.magnesianews.gr

Μια εικόνα, 348 λέξεις.

Τον Δημήτρη Χαντζόπουλο δεν τον γνωρίζουμε προσωπικά βέβαια. Τον γνωρίζουμε μόνο από τις γελοιογραφίες του οι οποίες, να πούμε, μας αρέσουν πολύ. Δεν ξέρουμε επίσης τις πολιτικές του απόψεις με ακρίβεια και σε λεπτομέρειες. Υποθέτουμε πάντως και μάλλον μετά βεβαιότητας ότι ο άνθρωπος δεν είναι δεξιός, ούτε τυπικά ούτε ουσιαστικά.

Τα λέμε αυτά ως εισαγωγή, για να γίνει σαφές ότι τα όσα θα σχολιάσουμε με αφορμή την εικονιζόμενη σημερινή (χθεσινή) γελοιογραφία του στα «Νέα», δεν υποκρύπτουν καμία προσωπική πολιτική αντίθεση. Πολύ περισσότερο επειδή, χωρίς να είμαστε γελοιογράφοι σε καθημερινή εφημερίδα, κατανοούμε την πίεση που ασκεί η Δαμόκλειος σπάθη του ρολογιού, πίεση που συχνά δεν επιτρέπει λεπτές εμβαθύνσεις, ακόμα κι αν υπάρχουν τέτοιες δυνατότητες, όπως κατά την άποψή μας συμβαίνει με τον Δημήτρη Χαντζόπουλο. Ωστόσο, η συγκεκριμένη γελοιογραφία είναι προβληματική.

Είναι μια γελοιογραφία που στηρίζεται σε μια εξίσωση. Εξίσωση απλή και γι’ αυτό ολόσωστη. 1+1=2. Όπου το πρώτο 1 αντιστοιχεί σε έναν νεκρό, το δεύτερο 1 σε έναν άλλο νεκρό, οπότε, «απλώ τω τρόπω», το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι 2, δηλαδή δύο νεκροί. Στοιχειώδες. Elementary που θα έλεγε κι ο Sherlock Holmes.

Στοιχειώδες λάθος λέμε εμείς. Γιατί αυτή η εξίσωση προϋποθέτει την ανιστορική «ανάγνωση» των γεγονότων που οδηγεί στην εξομοίωση παρεμφερών αλλά ριζικά διαφορετικής τάξης ζητημάτων.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η περίπτωση του Θάνου Αξαρλιάν, ατυχούς θύματος -αλλά όχι στόχου- της ατομικής πολιτικής τρομοκρατίας της «17 Νοέμβρη», εξομοιώνεται, ως νεκρός, με την περίπτωση του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου που έπεσε θύμα -ακριβώς και απολύτως αντίστροφα- επειδή αποτέλεσε στόχο ένστολου οργάνου της Δημοσίας Τάξεως (όχι κ. επικοινωνιολόγοι του ΠΑΣΟΚ, εμείς τουλάχιστον δεν θα σας κάνουμε το χατίρι να μιλήσουμε για «Προστασία του πολίτη»…)

Αυτή η «πραγματιστική» αποτύπωση φυσικά, καθολικώς εφαρμοζόμενη, μπορεί να οδηγήσει σε διανοητικά τερατουργήματα. Ο Ποινικός Νόμος φροντίζει να προφυλάσσει την κοινωνική ζωή από αυτά, διακρίνοντας τον φόνο εξ αμελείας από αυτόν τον εκ προμελέτης.

Αντίστοιχος «Πολιτικός Νόμος» καθολικής εφαρμογής που να προφυλάσσει από ισοπεδωτικές ερμηνείες δεν υπάρχει βεβαίως. Έτσι, στην Πολωνία π.χ., η προβολή κομμουνιστικών συμβόλων καθίσταται ποινικό αδίκημα από τούδε και στο εξής. Και κάπως έτσι, το σφυροδρέπανο εξομοιώνεται και «νομικά» -επιτέλους!- με τη σβάστικα...

Στοιχειώδες;

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Αριστεροί και αντιεξουσιαστές: Η δύσκολη γειτνίαση

Όπως είναι ήδη γνωστό, σε λίγη ώρα ένα μέρος από οργανώσεις και κόμματα της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς καθώς και μια μαθητική συντονιστική επιτροπή θα διαδηλώσει με αφετηρία τα Προπύλαια του Πανεπιστήμιου Αθηνών και προορισμό τη Βουλή, επ’ ευκαιρία της 1η επετείου από το φόνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Στο ίδιο μέρος και ώρα (1.30 το μεσημέρι) ή λίγο νωρίτερα -δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, αν και δεν κάνει διαφορά- έχει δηλώσει πως θα δώσει το παρών και η Αντιεξουσιαστική Κίνηση.

Από άποψη πολιτικής φιλοσοφίας δεν υπάρχει τίποτα το αξιομνημόνευτο σ’ αυτή την είδηση. Η Αριστερά, άσχετα αν αυτοπροσδιορίζεται ως «κομμουνιστική» ή όχι, έχει στρατηγικό όραμα και κινούν αίτιο, αφετηρία και τέλος μαζί (τέλος, με αμφότερες τις έννοιες) την κατάργηση της κάθε εξουσίας. Τι πιο φυσικό να συμπαρατάσσεται μαζί της ο αντιεξουσιαστικός χώρος; Και πώς θα μπορούσε η Αριστερά να τον εξορίσει από τους κόλπους της;

Φυσικά, για όσους έχουν στοιχειώδη γνώση της πραγματικότητας και έχουν εξάγει τα αυτονόητα συμπεράσματα από αυτήν, τα ερωτήματα ηχούν σαν ανέκδοτο πού προκαλεί τρανταχτά γέλια! Τόσο τρανταχτά, όσο μεγάλη είναι η απόσταση από το πεδίο της πολιτικής φιλοσοφίας σε αυτό της άμεσης εμπειρίας. Δεν χρειάζεται να μιλήσει κανείς περισσότερο από λίγα λεπτά με έναν αντιεξουσιαστή, για να καταλάβει την απέχθειά του προς κάθε οργανωμένη αριστερή συλλογικότητα. Και δεν χρειάζεται περισσότερο από τη συμμετοχή σε μια διαδήλωση που διαλύθηκε πριν της ώρας της εξ αιτίας της «αυτόνομης δράσης» των αντιεξουσιαστών, για να εισπράξει την αγανάκτηση που προξενούν στον αριστερό κόσμο τέτοιου τύπου «δράσεις»…

Παρ’ όλα αυτά, το φαινόμενο της παράξενης γειτνίασης παραμένει. Κι αν για τους αντιεξουσιαστές το παράξενο δεν είναι και τόσο παράξενο (οι μικρές, περιθωριοποιημένες ομάδες «τρέφονται» από την ανάμιξή τους με τους πολλούς), για την Αριστερά τα ερωτήματα είναι πολλά.

Το ΚΚΕ, προκειμένου να αποφύγει να του τεθούν καν, ακολουθεί χρόνια τώρα την τακτική του Γόρδιου Δεσμού: Αν δεν μπορείς να φτιάξεις τις σωστές γέφυρες, κόψε κι αυτές που υπάρχουν. Έτσι, είτε αποφεύγει τη συμπόρευση με αντιεξουσιαστές απέχοντας από εκδηλώσεις όπου εκείνοι (και όχι μόνο, αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα) συμμετέχουν, είτε, στις περιπτώσεις που αυτό είναι ανέφικτο (όπως στην επετειακή πορεία του Πολυτεχνείου), περιφρουρεί τα μπλοκς του με νύχια και με δόντια. Λύνει έτσι το πρόβλημα, αλλά όχι χωρίς κόστος: Η στάση του αυτή τροφοδοτεί την αντιΚΚΕ επιχειρηματολογία περί «εξουσιαστικού και συντηρητικού» κόμματος. Το χειρότερο: Αποκόπτει το Κομμουνιστικό κόμμα από μερίδες της νεολαίας που, χωρίς να υιοθετούν τις αντιεξουσιαστικές πρακτικές -όπως αυτές υλοποιούνται από τους εκπροσώπους του «χώρου»- διακατέχονται, ως νεολαίοι, από αντιιεραρχικές και «εξεγερσιακές» διαθέσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι διαθέσεις είναι και συγκεχυμένες και αδιαμόρφωτες. Όταν όμως κόβεις γέφυρες, χάνεις ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να συμβάλεις στη διάλυση των συγχύσεων αλλά και να συνδιαμορφώνεις αντιλήψεις…

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά δείχνουν μεγαλύτερη «γενναιότητα» και δεν αποφεύγουν να εκτεθούν σε τέτοιου τύπου ερωτήματα, αφού μέχρι τώρα δεν αντιδρούν στη συνύπαρξη με τους αντιεξουσιαστές. Κι αυτό παρά τις «γκρίνιες» που ακούγονται στο εσωτερικό τους, «γκρίνιες» που φτάνουν μέχρι την ανοιχτή διαφωνία και την αποχή από τέτοιες «μικτές» εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα αποφάσισε η Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ για τη σημερινή. Επιπλέον και σημαντικότερο: Τα συγκεκριμένα τμήματα της Αριστεράς δεν κρίνουν αναγκαίο να πάρουν τις αποστασεις τους, αν και έχει γίνει σαφές ακόμα και στον τελευταίο αριστερό, ότι η «εκρηκτικότητα» των αντιεξουσιαστών απομαζικοποιεί τις κινηματικές πρωτοβουλίες, αλλά και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα κατεστημένα ΜΜΕ με τρόπο που αυτή τελικά να δημιουργεί τις εντυπώσεις και να εγγράφεται ως κύρια εντύπωση στη συλλογική συνείδηση. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Μα με την τοπογραφική αποστασιοποίηση κατ’ αρχήν. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν θα εξανάγκαζε τους αντιεξουσιαστές να πορευτούν μόνοι τους. Όμως είναι ένας ισχυρός συμβολισμός διαχωρισμού που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τα «ανησυχούντα» ΜΜΕ.

Αντί γι’ αυτό ή και για οτιδήποτε άλλο -μια ανακοίνωση ας πούμε, που να ξεκαθαρίζει εκ των προτέρων τα πράγματα- η Αριστερά, ριζοσπαστική και εξωκοινοβουλευτική, επιλέγει(;) την αδράνεια, πληρώνοντας το δικό της κόστος -αντίστροφο από του ΚΚΕ, αλλά πάντως κόστος. Γιατί γίνεται αυτό;

Είναι πολλοί οι λόγοι, ας σταθούμε όμως σε αυτόν που προβάλλεται ως κύρια εξηγητική θέση: Γίνεται επί τη βάσει της αντίληψης ότι η πολιτικά οργανωμένη Αριστερά δεν «δικαιούται» να ποδηγετεί το κοινωνικό κίνημα, αλλά οφείλει να αναμιγνύεται σ’ αυτό και να αποτελεί τμήμα του.

Σωστά -με αρκετούς «αστερίσκους» βέβαια. Αλλά γιατί ο διαχωρισμός από πρακτικές που βλάπτουν το κοινωνικό κίνημα, όπως και το ίδιο το κοινωνικό κίνημα έχει κατανοήσει, είναι «ποδηγέτηση» και «κηδεμονία»; Τι νόημα έχει να γράφει σε πρόσφατο άρθρο του στο protagon.gr
ο Αλέξης Τσίπρας «Το κυριότερο όμως που ξέρουμε, είναι ότι το σύστημα εξουσίας, παρά την φαινομενικά απόλυτη κυριαρχία του, έχει σοβαρές αδυναμίες και φοβάται. Όχι τα ξεσπάσματα βίας, γιατί αυτά ξέρει ότι μπορεί να τα διαχειριστεί προς όφελός του.», όταν την ίδια στιγμή ο αριστερός χώρος που εκπροσωπεί απέχει από οποιαδήποτε προσπάθεια να προφυλάξει το κίνημα από τη «διαχείριση» που του επιφυλάσσει το σύστημα εξουσίας;

Δεν ξέρουμε αν στη σημερινή διαδήλωση ο αντιεξουσιαστικός χώρος θα βάλει και πάλι την «επαναστατική» σφραγίδα του. Αλλά κι έτσι να γίνει, δεν θα μας παραξενέψει. Γιατί έχουμε υπ’ όψη μας έναν από τους νόμους της Φυσικής που ισχύει και στην κοινωνία: Το κενόν πληρούται...



Η εικόνα είναι από το Wikimedia Commons

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Μας πήραν την Αθήνα —μόνο για ένα μήνα;

Πριν από 65 χρόνια ακριβώς, την Κυριακή 3 Δεκεμβρίου του ’44, όταν η Εαμική διαδήλωση στην πλατεία Συντάγματος χτυπήθηκε ένοπλα, ξεκίνησε η Μάχη της Αθήνας. Σύμφωνα με όσα είχαν προηγηθεί με τις Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, όπου το ΚΚΕ και το ΕΑΜ είχαν διαπραγματευτεί με τις αστικές πολιτικές δυνάμεις(;) και τους Εγγλέζους συμμάχους τους όρους της ομαλοποίησης μετά την απελευθέρωση δείχνοντας μνημειώδη ανεπάρκεια, η μάχη αυτή ήταν το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης ήττας.

Τι θα έπρεπε να κρατήσει η Αριστερά από αυτές τις 33 ημέρες που διήρκεσαν οι συγκρούσεις; Τον ηρωισμό που έδειξαν οι οπαδοί της; Σίγουρα. Όπως και τις όποιες αθλιότητες διαπράχτηκαν στο όνομά της, αναπόφευκτες ως ένα βαθμό σε κάθε ένοπλη εμφύλια (και όχι μόνο) σύρραξη, αλλά όχι αποδεκτές έστω και κατ’ ελάχιστον. Κι αυτές σίγουρα. Πέρα όμως απ’ ολ’ αυτά, πέρα από τις ένδοξες και μελανές σελίδες της, νομίζουμε ότι θα πρέπει να θυμάται το κύριο δίδαγμα του μακρινού εκείνου Δεκέμβρη:

Όσο περισσότερο κρίσιμη, οξεία και σύνθετη είναι η πάλη για την εξουσία, τόσο περισσότερο χρειάζεται μία σαφή στρατηγική γι’ αυτήν. Διαφορετικά, «πάει στη μάχη για να πεθάνει».

Βέβαια, τότε, αποκτά καινούργιους ήρωες και μάρτυρες. Που θα ήταν όμως καλύτερο να έμεναν ζωντανοί, έστω και λιγότερο ήρωες. Λιγότερο ήρωες, αλλά περισσότερο χρήσιμοι.

Για να ξανάπαιρναν κάποτε την Αθήνα…