Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Αριστεροί και αντιεξουσιαστές: Η δύσκολη γειτνίαση

Όπως είναι ήδη γνωστό, σε λίγη ώρα ένα μέρος από οργανώσεις και κόμματα της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς καθώς και μια μαθητική συντονιστική επιτροπή θα διαδηλώσει με αφετηρία τα Προπύλαια του Πανεπιστήμιου Αθηνών και προορισμό τη Βουλή, επ’ ευκαιρία της 1η επετείου από το φόνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Στο ίδιο μέρος και ώρα (1.30 το μεσημέρι) ή λίγο νωρίτερα -δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, αν και δεν κάνει διαφορά- έχει δηλώσει πως θα δώσει το παρών και η Αντιεξουσιαστική Κίνηση.

Από άποψη πολιτικής φιλοσοφίας δεν υπάρχει τίποτα το αξιομνημόνευτο σ’ αυτή την είδηση. Η Αριστερά, άσχετα αν αυτοπροσδιορίζεται ως «κομμουνιστική» ή όχι, έχει στρατηγικό όραμα και κινούν αίτιο, αφετηρία και τέλος μαζί (τέλος, με αμφότερες τις έννοιες) την κατάργηση της κάθε εξουσίας. Τι πιο φυσικό να συμπαρατάσσεται μαζί της ο αντιεξουσιαστικός χώρος; Και πώς θα μπορούσε η Αριστερά να τον εξορίσει από τους κόλπους της;

Φυσικά, για όσους έχουν στοιχειώδη γνώση της πραγματικότητας και έχουν εξάγει τα αυτονόητα συμπεράσματα από αυτήν, τα ερωτήματα ηχούν σαν ανέκδοτο πού προκαλεί τρανταχτά γέλια! Τόσο τρανταχτά, όσο μεγάλη είναι η απόσταση από το πεδίο της πολιτικής φιλοσοφίας σε αυτό της άμεσης εμπειρίας. Δεν χρειάζεται να μιλήσει κανείς περισσότερο από λίγα λεπτά με έναν αντιεξουσιαστή, για να καταλάβει την απέχθειά του προς κάθε οργανωμένη αριστερή συλλογικότητα. Και δεν χρειάζεται περισσότερο από τη συμμετοχή σε μια διαδήλωση που διαλύθηκε πριν της ώρας της εξ αιτίας της «αυτόνομης δράσης» των αντιεξουσιαστών, για να εισπράξει την αγανάκτηση που προξενούν στον αριστερό κόσμο τέτοιου τύπου «δράσεις»…

Παρ’ όλα αυτά, το φαινόμενο της παράξενης γειτνίασης παραμένει. Κι αν για τους αντιεξουσιαστές το παράξενο δεν είναι και τόσο παράξενο (οι μικρές, περιθωριοποιημένες ομάδες «τρέφονται» από την ανάμιξή τους με τους πολλούς), για την Αριστερά τα ερωτήματα είναι πολλά.

Το ΚΚΕ, προκειμένου να αποφύγει να του τεθούν καν, ακολουθεί χρόνια τώρα την τακτική του Γόρδιου Δεσμού: Αν δεν μπορείς να φτιάξεις τις σωστές γέφυρες, κόψε κι αυτές που υπάρχουν. Έτσι, είτε αποφεύγει τη συμπόρευση με αντιεξουσιαστές απέχοντας από εκδηλώσεις όπου εκείνοι (και όχι μόνο, αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα) συμμετέχουν, είτε, στις περιπτώσεις που αυτό είναι ανέφικτο (όπως στην επετειακή πορεία του Πολυτεχνείου), περιφρουρεί τα μπλοκς του με νύχια και με δόντια. Λύνει έτσι το πρόβλημα, αλλά όχι χωρίς κόστος: Η στάση του αυτή τροφοδοτεί την αντιΚΚΕ επιχειρηματολογία περί «εξουσιαστικού και συντηρητικού» κόμματος. Το χειρότερο: Αποκόπτει το Κομμουνιστικό κόμμα από μερίδες της νεολαίας που, χωρίς να υιοθετούν τις αντιεξουσιαστικές πρακτικές -όπως αυτές υλοποιούνται από τους εκπροσώπους του «χώρου»- διακατέχονται, ως νεολαίοι, από αντιιεραρχικές και «εξεγερσιακές» διαθέσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι διαθέσεις είναι και συγκεχυμένες και αδιαμόρφωτες. Όταν όμως κόβεις γέφυρες, χάνεις ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να συμβάλεις στη διάλυση των συγχύσεων αλλά και να συνδιαμορφώνεις αντιλήψεις…

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά δείχνουν μεγαλύτερη «γενναιότητα» και δεν αποφεύγουν να εκτεθούν σε τέτοιου τύπου ερωτήματα, αφού μέχρι τώρα δεν αντιδρούν στη συνύπαρξη με τους αντιεξουσιαστές. Κι αυτό παρά τις «γκρίνιες» που ακούγονται στο εσωτερικό τους, «γκρίνιες» που φτάνουν μέχρι την ανοιχτή διαφωνία και την αποχή από τέτοιες «μικτές» εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα αποφάσισε η Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ για τη σημερινή. Επιπλέον και σημαντικότερο: Τα συγκεκριμένα τμήματα της Αριστεράς δεν κρίνουν αναγκαίο να πάρουν τις αποστασεις τους, αν και έχει γίνει σαφές ακόμα και στον τελευταίο αριστερό, ότι η «εκρηκτικότητα» των αντιεξουσιαστών απομαζικοποιεί τις κινηματικές πρωτοβουλίες, αλλά και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα κατεστημένα ΜΜΕ με τρόπο που αυτή τελικά να δημιουργεί τις εντυπώσεις και να εγγράφεται ως κύρια εντύπωση στη συλλογική συνείδηση. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Μα με την τοπογραφική αποστασιοποίηση κατ’ αρχήν. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν θα εξανάγκαζε τους αντιεξουσιαστές να πορευτούν μόνοι τους. Όμως είναι ένας ισχυρός συμβολισμός διαχωρισμού που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τα «ανησυχούντα» ΜΜΕ.

Αντί γι’ αυτό ή και για οτιδήποτε άλλο -μια ανακοίνωση ας πούμε, που να ξεκαθαρίζει εκ των προτέρων τα πράγματα- η Αριστερά, ριζοσπαστική και εξωκοινοβουλευτική, επιλέγει(;) την αδράνεια, πληρώνοντας το δικό της κόστος -αντίστροφο από του ΚΚΕ, αλλά πάντως κόστος. Γιατί γίνεται αυτό;

Είναι πολλοί οι λόγοι, ας σταθούμε όμως σε αυτόν που προβάλλεται ως κύρια εξηγητική θέση: Γίνεται επί τη βάσει της αντίληψης ότι η πολιτικά οργανωμένη Αριστερά δεν «δικαιούται» να ποδηγετεί το κοινωνικό κίνημα, αλλά οφείλει να αναμιγνύεται σ’ αυτό και να αποτελεί τμήμα του.

Σωστά -με αρκετούς «αστερίσκους» βέβαια. Αλλά γιατί ο διαχωρισμός από πρακτικές που βλάπτουν το κοινωνικό κίνημα, όπως και το ίδιο το κοινωνικό κίνημα έχει κατανοήσει, είναι «ποδηγέτηση» και «κηδεμονία»; Τι νόημα έχει να γράφει σε πρόσφατο άρθρο του στο protagon.gr
ο Αλέξης Τσίπρας «Το κυριότερο όμως που ξέρουμε, είναι ότι το σύστημα εξουσίας, παρά την φαινομενικά απόλυτη κυριαρχία του, έχει σοβαρές αδυναμίες και φοβάται. Όχι τα ξεσπάσματα βίας, γιατί αυτά ξέρει ότι μπορεί να τα διαχειριστεί προς όφελός του.», όταν την ίδια στιγμή ο αριστερός χώρος που εκπροσωπεί απέχει από οποιαδήποτε προσπάθεια να προφυλάξει το κίνημα από τη «διαχείριση» που του επιφυλάσσει το σύστημα εξουσίας;

Δεν ξέρουμε αν στη σημερινή διαδήλωση ο αντιεξουσιαστικός χώρος θα βάλει και πάλι την «επαναστατική» σφραγίδα του. Αλλά κι έτσι να γίνει, δεν θα μας παραξενέψει. Γιατί έχουμε υπ’ όψη μας έναν από τους νόμους της Φυσικής που ισχύει και στην κοινωνία: Το κενόν πληρούται...



Η εικόνα είναι από το Wikimedia Commons

6 σχόλια:

ernesto είπε...

καλημερα !

Πολυ καλο το σημερινο ποστ και πολυ πιο κοντα -στα ματια μου- στην "πραγματικοτητα" ή καλυτερα στην καθημερινοτητα.


χαιρετω

LeftG700 είπε...

Φίλε ernesto,


Ευχαριστούμε για τα καλά λόγια. Προσπαθήσαμε να είμαστε όσο περισσότερο ακριβοδίκαιοι γίνεται. Το ζήτημα δεν είναι να αποδοθούν ευθύνες σε αυτό ή το άλλο ή κάποιο τρίτο κομμάτι της Αριστεράς. Το ζήτημα είναι ότι αυτή η κατάσταση εξυπηρετεί τους πάντες (ακόμα και τους ...τζαμάδες!), εκτός απο το Αριστερό κίνημα. Και δεν πάει άλλο γμτ! Δημοτικό πηγαίναμε και γινόντουσαν τα ίδια!


Τα λέμε.

γιουρι γκαγκαριν είπε...

Δεν καταλαβαινω τι σας οδηγει να αναρωτιεστε γιατι ο Τσιπρας εκανε τη συγκεκριμενη δηλωση..Ειναι καταληξη του χαρακτηρα που εχει ο Συνασπισμος και φυσικα ακομα πιο εντονα η νεολαια του..Ειναι τοσο μπερδεμενοι με τα αντιεξουσιαστικα συνδρομα που εχουν που το μονο που μπορουν να κανουν και να εκφρασουν ειναι η καταναλωση μπαχαλων..

LeftG700 είπε...

Φίλε Γιούρι,


Ένα εγάλο μέρος των κριτικών ερωτημάτων που βάζουμε έχουν ως στόχο να τεθούν στους άμεσα ενδιαφερομένους. Γιατί βέβαια ότι κι αν πούμε εμείς από εδώ, έχει πολύ μικρότερη σημασία απο ότι μπορούν να αναρωτηθούν οι ίδιοι απο εκεί (μέσα) που βρίσκονται. Αυτό είναι μια γενική τακτική που ακολουθούμε ανεξάρτητα απο το στόχο της επισήμανσης.

Συμφωνούμε για το μπέρδεμα που διακατέχει το συγκεκριμένο χώρο. Θα προσθέταμε όμως ότι ένα μέρος απο αυτό το μπέρδεμα οφείλεται στην επιθυμία κάποιων να ξαναδού πολλά πράγματα απο όσα η Αριστερά θεωρεί δεδομένα. Σ' αυτό, στην επανεξέταση δηλαδή,είμαστε σύμφωνοι. Πόσο πιο πολύ στο περιθώριο πρέπει να βρεθεί η Αριστερά, πριν αρχίσει να προβληματίζεται;

Πάντως, τα μπάχαλα δεν τα θέλουν. Απλώς δεν μπορούν να βρουν τους τρόπους να προφυλαχθούν -και να προφυλάξουν- απο δαύτους...


Τα λέμε.

orpheas είπε...

Παιδιά καλησπέρα.
Διάβασα με πολλή προσοχή την ανάρτησή σας.
Ενώ προσεγγίζετε με σωστό τρόπο το θέμα , δυστυχώς, δεν φτάνετε σε κανένα «δια ταύτα». Ούτε στο δέον γενέσθαι.
Τα ανερωτήματα, βεβαίως, δεν δίνουν ούτε λύσεις , ούτε κατευθύνσεις.
Μήπως (ρητορικό το ερώτημα) θα πρέπει κάποτε να σταματήσει η ομφαλοσκόπηση και να προταθούν συγκεκριμένες δράσεις, στη βάση του 1ο, 2ο, 3ο κλπ. Με απλή, σαφή γλώσσα και καθαρές πρακτικές ; Και με φωνή στεντόρεια.
Δεν καταλαβαίνετε ότι οι γειτνιάσεις με κακούς «γείτονες» θα πρέπει να καταγγελθούν .
Μήπως θα πρέπει να αναζητηθούν άλλοι τρόποι «εορτασμών» και υποδηλώσεως «μνήμης». ( Κάτι έχω αναρτήσει, σχετικά )
Δεν καταλαβαίνετε ότι το πολιτικό κόστος το μοιράζεται, αναπόφευκτα, όλη η Αριστερά, στη λογική του «τα ποντίκια έφαγαν τ’ αλεύρι», όταν το έφαγε ένα !.
Ζητείται κοινός νους αλλά και ένστικτο αυτοσυντηρήσεως.

LeftG700 είπε...

Φίλε ORPHEAS,


Καλησπέρα εσύ, καλό μεσημέρι εμείς!
Μάλλον ρητορικό πρέπει να είναι το ερώτημά σου όταν λες "δεν καταλαβαίνετε ότι το πολιτικό κόστος το μοιράζεται αναπόφευκτα όλη η Αριστερά [...]". Γιατί όπως είδες το καταλαβαίνουμε -και δεν είμαστε οι μόνοι βέβαια.

"Οι γειτνιάσεις με τους κακούς 'γείτονες' θα πρέπει να καταγγελθούν"...

Οι καταγγελίες ενός χώρου με τον οποίο, έστω και σε βάθος ουτοπικού χρόνου, συμφωνείς δεν είναι απλό ζήτημα. Ιδίως όταν έχεις χρεωθεί ως Αριστερά ένα σύστημα εξουσίας, το οποίο είχε μεν κόκκινο χρώμα, άλλά και πολλά χαρακτηριστικά που δεν θα λέγαμε ότι ήταν και ακριβώς κόκκινα...

Απόσταση χρειάζεται, όχι καταγγελία. Αλλά απόσταση με ανοιχτή τη δίοδο διαλόγου και επικοινωνίας. Αυτό λέγαμε ως "δια ταύτα" στο ποστ. Πολύ έμμεσα είναι αλήθεια, αλλά όχι αόρατα. Με αυτή την έννοια μας αδικείς όταν λες ότι δεν υπάρχει...


Τα λέμε.