Αριστεροί και αντιεξουσιαστές: Η δύσκολη γειτνίαση

Όπως είναι ήδη γνωστό, σε λίγη ώρα ένα μέρος από οργανώσεις και κόμματα της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς καθώς και μια μαθητική συντονιστική επιτροπή θα διαδηλώσει με αφετηρία τα Προπύλαια του Πανεπιστήμιου Αθηνών και προορισμό τη Βουλή, επ’ ευκαιρία της 1η επετείου από το φόνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Στο ίδιο μέρος και ώρα (1.30 το μεσημέρι) ή λίγο νωρίτερα -δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι, αν και δεν κάνει διαφορά- έχει δηλώσει πως θα δώσει το παρών και η Αντιεξουσιαστική Κίνηση.

Από άποψη πολιτικής φιλοσοφίας δεν υπάρχει τίποτα το αξιομνημόνευτο σ’ αυτή την είδηση. Η Αριστερά, άσχετα αν αυτοπροσδιορίζεται ως «κομμουνιστική» ή όχι, έχει στρατηγικό όραμα και κινούν αίτιο, αφετηρία και τέλος μαζί (τέλος, με αμφότερες τις έννοιες) την κατάργηση της κάθε εξουσίας. Τι πιο φυσικό να συμπαρατάσσεται μαζί της ο αντιεξουσιαστικός χώρος; Και πώς θα μπορούσε η Αριστερά να τον εξορίσει από τους κόλπους της;

Φυσικά, για όσους έχουν στοιχειώδη γνώση της πραγματικότητας και έχουν εξάγει τα αυτονόητα συμπεράσματα από αυτήν, τα ερωτήματα ηχούν σαν ανέκδοτο πού προκαλεί τρανταχτά γέλια! Τόσο τρανταχτά, όσο μεγάλη είναι η απόσταση από το πεδίο της πολιτικής φιλοσοφίας σε αυτό της άμεσης εμπειρίας. Δεν χρειάζεται να μιλήσει κανείς περισσότερο από λίγα λεπτά με έναν αντιεξουσιαστή, για να καταλάβει την απέχθειά του προς κάθε οργανωμένη αριστερή συλλογικότητα. Και δεν χρειάζεται περισσότερο από τη συμμετοχή σε μια διαδήλωση που διαλύθηκε πριν της ώρας της εξ αιτίας της «αυτόνομης δράσης» των αντιεξουσιαστών, για να εισπράξει την αγανάκτηση που προξενούν στον αριστερό κόσμο τέτοιου τύπου «δράσεις»…

Παρ’ όλα αυτά, το φαινόμενο της παράξενης γειτνίασης παραμένει. Κι αν για τους αντιεξουσιαστές το παράξενο δεν είναι και τόσο παράξενο (οι μικρές, περιθωριοποιημένες ομάδες «τρέφονται» από την ανάμιξή τους με τους πολλούς), για την Αριστερά τα ερωτήματα είναι πολλά.

Το ΚΚΕ, προκειμένου να αποφύγει να του τεθούν καν, ακολουθεί χρόνια τώρα την τακτική του Γόρδιου Δεσμού: Αν δεν μπορείς να φτιάξεις τις σωστές γέφυρες, κόψε κι αυτές που υπάρχουν. Έτσι, είτε αποφεύγει τη συμπόρευση με αντιεξουσιαστές απέχοντας από εκδηλώσεις όπου εκείνοι (και όχι μόνο, αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα) συμμετέχουν, είτε, στις περιπτώσεις που αυτό είναι ανέφικτο (όπως στην επετειακή πορεία του Πολυτεχνείου), περιφρουρεί τα μπλοκς του με νύχια και με δόντια. Λύνει έτσι το πρόβλημα, αλλά όχι χωρίς κόστος: Η στάση του αυτή τροφοδοτεί την αντιΚΚΕ επιχειρηματολογία περί «εξουσιαστικού και συντηρητικού» κόμματος. Το χειρότερο: Αποκόπτει το Κομμουνιστικό κόμμα από μερίδες της νεολαίας που, χωρίς να υιοθετούν τις αντιεξουσιαστικές πρακτικές -όπως αυτές υλοποιούνται από τους εκπροσώπους του «χώρου»- διακατέχονται, ως νεολαίοι, από αντιιεραρχικές και «εξεγερσιακές» διαθέσεις. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτές οι διαθέσεις είναι και συγκεχυμένες και αδιαμόρφωτες. Όταν όμως κόβεις γέφυρες, χάνεις ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να συμβάλεις στη διάλυση των συγχύσεων αλλά και να συνδιαμορφώνεις αντιλήψεις…

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά δείχνουν μεγαλύτερη «γενναιότητα» και δεν αποφεύγουν να εκτεθούν σε τέτοιου τύπου ερωτήματα, αφού μέχρι τώρα δεν αντιδρούν στη συνύπαρξη με τους αντιεξουσιαστές. Κι αυτό παρά τις «γκρίνιες» που ακούγονται στο εσωτερικό τους, «γκρίνιες» που φτάνουν μέχρι την ανοιχτή διαφωνία και την αποχή από τέτοιες «μικτές» εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα αποφάσισε η Ανανεωτική Πτέρυγα του ΣΥΝ για τη σημερινή. Επιπλέον και σημαντικότερο: Τα συγκεκριμένα τμήματα της Αριστεράς δεν κρίνουν αναγκαίο να πάρουν τις αποστασεις τους, αν και έχει γίνει σαφές ακόμα και στον τελευταίο αριστερό, ότι η «εκρηκτικότητα» των αντιεξουσιαστών απομαζικοποιεί τις κινηματικές πρωτοβουλίες, αλλά και γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα κατεστημένα ΜΜΕ με τρόπο που αυτή τελικά να δημιουργεί τις εντυπώσεις και να εγγράφεται ως κύρια εντύπωση στη συλλογική συνείδηση. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό; Μα με την τοπογραφική αποστασιοποίηση κατ’ αρχήν. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν θα εξανάγκαζε τους αντιεξουσιαστές να πορευτούν μόνοι τους. Όμως είναι ένας ισχυρός συμβολισμός διαχωρισμού που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τα «ανησυχούντα» ΜΜΕ.

Αντί γι’ αυτό ή και για οτιδήποτε άλλο -μια ανακοίνωση ας πούμε, που να ξεκαθαρίζει εκ των προτέρων τα πράγματα- η Αριστερά, ριζοσπαστική και εξωκοινοβουλευτική, επιλέγει(;) την αδράνεια, πληρώνοντας το δικό της κόστος -αντίστροφο από του ΚΚΕ, αλλά πάντως κόστος. Γιατί γίνεται αυτό;

Είναι πολλοί οι λόγοι, ας σταθούμε όμως σε αυτόν που προβάλλεται ως κύρια εξηγητική θέση: Γίνεται επί τη βάσει της αντίληψης ότι η πολιτικά οργανωμένη Αριστερά δεν «δικαιούται» να ποδηγετεί το κοινωνικό κίνημα, αλλά οφείλει να αναμιγνύεται σ’ αυτό και να αποτελεί τμήμα του.

Σωστά -με αρκετούς «αστερίσκους» βέβαια. Αλλά γιατί ο διαχωρισμός από πρακτικές που βλάπτουν το κοινωνικό κίνημα, όπως και το ίδιο το κοινωνικό κίνημα έχει κατανοήσει, είναι «ποδηγέτηση» και «κηδεμονία»; Τι νόημα έχει να γράφει σε πρόσφατο άρθρο του στο protagon.gr ο Αλέξης Τσίπρας «Το κυριότερο όμως που ξέρουμε, είναι ότι το σύστημα εξουσίας, παρά την φαινομενικά απόλυτη κυριαρχία του, έχει σοβαρές αδυναμίες και φοβάται. Όχι τα ξεσπάσματα βίας, γιατί αυτά ξέρει ότι μπορεί να τα διαχειριστεί προς όφελός του.», όταν την ίδια στιγμή ο αριστερός χώρος που εκπροσωπεί απέχει από οποιαδήποτε προσπάθεια να προφυλάξει το κίνημα από τη «διαχείριση» που του επιφυλάσσει το σύστημα εξουσίας;

Δεν ξέρουμε αν στη σημερινή διαδήλωση ο αντιεξουσιαστικός χώρος θα βάλει και πάλι την «επαναστατική» σφραγίδα του. Αλλά κι έτσι να γίνει, δεν θα μας παραξενέψει. Γιατί έχουμε υπ’ όψη μας έναν από τους νόμους της Φυσικής που ισχύει και στην κοινωνία: Το κενόν πληρούται...


Η εικόνα είναι από το Wikimedia Commons