Τι χωρίζει το φεμινισμό από το φιλελεύθερο σεξισμό; Μία κατσαρή τρίχα αιδοίου!

Τρεις αφετηριακές σκέψεις: α) Καταλαβαίνουμε τον φεμινισμό κυρίως σαν ένα κίνημα που αποσκοπεί στην ισότητα των δύο φύλων και την απελευθέρωση της γυναίκας από κάθε είδους κοινωνικές προκαταλήψεις. β) Με τον όρο φιλελεύθερος σεξισμός εννοούμε μία προσκόλληση στο ένα από τα δύο φύλα, εν προκειμένω στο γυναικείο, σε βαθμό που ο θεμιτός σκοπός τής γυναικείας απελευθέρωσης μεταπίπτει τελικά σε εκστρατεία υπέρ τής αποσύνδεσης έως πλήρους αυτονόμησης της γυναίκας από «το άλλο μισό της», το ανδρικό φύλο, ακόμα και σε πεδία που κάτι τέτοιο είναι εκ φυσικού ορισμού αδύνατο ή, κι αν ακόμα ήταν εφικτό, θα δυναμίτιζε εκ θεμελίων τις σχέσεις τών δύο φύλων. γ) Τα δύο φύλα συνυπάρχουν διαλεκτικά· τα ενώνουν οι αντιθέσεις τους που λειτουργούν συμπληρωματικά, αλλά και τα χωρίζουν οι διαφορές τους που συγκροτούν το κάθε ένα σε διάκριση από το άλλο. Με αυτή την έννοια, νομίζω, πρέπει να κατανοηθεί η διαπίστωση του Λακάν πως η [σταθερά ειρηνική και αρμονική] σχέση των δύο φύλων είναι ανέφικτη.

Πού μας οδηγούν τα παραπάνω, αν είναι σωστά, έστω και κατά βάση και όχι μέχρι βαθμού πληρότητας; Στο συμπέρασμα πως η στράτευση υπέρ των φεμινιστικών στοχεύσεων μοιάζει σαν μία πορεία σε σεσημασμένο πλην αχαρτογράφητο ναρκοπέδιο, στην οποία, ανά πάσα στιγμή, ο αγώνας για ισότητα κινδυνεύει να ανατιναχθεί από εγωιστικές μονομέρειες που τον μετατρέπουν τελικά από αντικυριαρχικό και συμφιλιωτικό κίνημα σε αντικοινωνικό και διχαστικό, όπου, όχι σπάνια, μπορούν να ανιχνευθούν ακόμα και υπόρρητες αξιώσεις μιας νέας κυριαρχίας, με χρώμα όχι μπλε, αλλά ροζ...

Αφορμή γι’ αυτές τις σκέψεις αποτέλεσε ένα άρθρο τής Έλενας Πατρικίου (ΕΠ) στην τελευταία  Αυγή της Κυριακής, στο οποίο φοβάμαι είμαι σίγουρος ότι η αρθρογράφος πατάει ωραιότατα μία(;) από τις νάρκες τού ναρκοθετημένου πεδίου τού φεμινισμού και ‘‘ανέρχεται στους ουρανούς’’ εν πλήρει φεμινιστική δόξη και τιμή μεν, πλην όμως σε κομματάκια και θρύψαλα δε.

Στο άρθρο της η ΕΠ καταπιάνεται με το πώς κατά την άποψή της πρέπει να διαμορφωθεί μία αριστερή πολιτική για τη μητρότητα. Αυτό τουλάχιστον καταλαβαίνει κανείς από τον τίτλο του: «Για μια αριστερή πολιτική της μητρότητας». Φευ! Ψευδεπίγραφος και παραπλανητικός ο τίτλος της. Γιατί στην πραγματικότητα δεν προχωράει βήμα από το «Άρθρο πρώτο» αυτής τής πολιτικής —πάντα κατά την άποψή της. Και το «Άρθρο πρώτο» τής Πατρίκειας άποψης είναι το εξής: «[...] η μητρότητα, μας αρέσει δεν μας αρέσει, είναι γυναικεία υπόθεση». Έτσι το διατυπώνει επιγραμματικά εξ αρχής, για να το επαναλάβει σε διάφορες παραλλαγές: «[...] η μητρότητα είναι καταρχήν υπόθεση των γυναικών και των επιλογών τους. Τουλάχιστον αυτή είναι η μόνη αριστερή και φεμινιστική δυνατή θέση». Ή: «[...] το μόνο λογικό και βιώσιμο αίτημα είναι μια αριστερή δημογραφική πολιτική με στόχο τη γυναικεία ελευθερία στην επιλογή της μητρότητας και τη γυναικεία αυτοδιάθεση στη διαχείρισή της». Ή, κλείνοντας το άρθρο της: «[...] μόνο εμείς μπορούμε να ορίσουμε μια αριστερή πολιτική για την ελευθερία του σώματος. Του δικού μας και, ίσως, των παιδιών μας».

Τι έχει να παρατηρήσει ένας προσεκτικός αναγνώστης αυτών τών γραμμών; Εντάξει, έχει να παρατηρήσει πολλά, αλλά τι είναι αυτό που βγάζει μάτι; Είναι το γεγονός ότι στην έννοια μητρότητα η ΕΠ υπάγει πρώτα και κύρια το δικαίωμα των γυναικών στη μη μητρότητα, το δικαίωμα δηλαδή να μη τεκνοποιήσουν. Αυτός είναι ο καημός της και το κρυφό φανερό της άγχος. Και, συνεπακόλουθα, και καθώς μπερδεύει έως ταύτισης τη μητρότητα με το δημογραφικό ζήτημα, αυτόν τον καημό προτρέπει την Αριστερά να υιοθετήσει ως ακρογωνιαίο λίθο τής δημογραφικής πολιτικής της. Ως τυπικός εκπρόσωπος της «αριστεράς τών (ατομικών) δικαιωμάτων» —αν κρίνουμε από αυτές τις υπογραμμισμένες φράσεις της— ξεχνά όμως ότι και μόνο ο όρος «δημογραφική πολιτική» υποδηλώνει με κάθε σαφήνεια προσπάθεια επηρεασμού σε μαζικό (κοινωνικό) επίπεδο των ατομικών προσεγγίσεων στο ζήτημα της τεκνοποιίας, ανάλογα με τις ανάγκες μίας χώρας (σταθεροποίηση, αύξηση, ή μείωση του πληθυσμού). Επομένως, δεν μπορεί, εκτός αν αποφασίσουμε ως Αριστερά να μας επιδεικνύουν στα τσίρκα ως ανεγκέφαλες κεφαλές, να υιοθετήσουμε ως «Άρθρο ένα» μιας αριστερής δημογραφικής πολιτικής αυτό που είναι μεν αυτονόητο (το ατομικό δικαίωμα της επιλογής να τεκνοποιήσει κανείς ή όχι), αλλά και το οποίο μία αριστερή δημογραφική πολιτική εξ ορισμού σκοπεύει να ‘‘κοινωνικοποιήσει’’. Να το συναρθρώσει δηλαδή με τις κοινωνικές ανάγκες. Αλλά εδώ, προφανώς, η ΕΠ θυμάται και την άλλη διάσταση της «Αριστεράς τών (ατομικών) δικαιωμάτων», αυτήν τής ελευθερίας, υπό τη φιλελεύθερη όμως οπτική κυρίως, που ομνύει και θύει στα «πρωτεία τού ατόμου». Και καθώς, έστω και υποσυνείδητα, κατανοεί ότι μία πολιτική, οποιαδήποτε πολιτική, επιχειρεί να καθοδηγήσει ατομικές συμπεριφορές, την πιάνει αυτό το τόσο γνωστό «πάθος για την ελευθερία» και γεμάτη αγανάκτηση, αναφωνεί με τον τρόπο της: Κάτω τα χέρια από τα σώματά μας, ρε!

Δύσκολα θα μπορούσε κανείς να μη μαζέψει τα χέρια του, αν το ζήτημα περιοριζόταν στη διαχείριση της δρομολογημένης μητρότητας, δηλαδή τής εγκυμοσύνης. Το απολύτως ιδιαίτερο γεγονός ότι η γυναίκα ‘‘φιλοξενεί’’ στο σώμα της ένα άλλο σώμα για εννέα μήνες είναι υπεραρκετό για να της αναγνωριστεί αυτοδικαίως ο πρώτος λόγος[1] γι’ αυτή τη διαχείριση. Η Πατρικίου όμως δεν περιορίζεται εκεί. Προσέξτε με τι συνδέει την έννοια της μητρότητας:

Η μητρότητα ως σχέση με το σώμα και με τις αλλοιώσεις του, ως σχέση με τη μητέρα, ως ανατροπή της ιδιότητας της κόρης, ως εγκυμοσύνη και ως τοκετός, ως ωδίνη και οδύνη... Η μητρότητα ως σχέση με τον πατέρα, ως σχέση με το παιδί, ως σχέση με την τροφή και την ανατροφή... Η μητρότητα ως χαρά και ως άγχος, ως τρυφεράδα και ως υστερία, ως γονιμότητα και ως στειρότητα, ως ανάσταση και ως θάνατος...

Όλα αυτά, κατά την ΕΠ, «μας αρέσει δεν μας αρέσει, είναι γυναικεία υπόθεση»!!! Και επειδή ίσως καταλαβαίνει το ‘‘χοντρό’’ τής υπόθεσης διευκρινίζει: «Προφανώς λογής «έμφυλα υποκείμενα» μπορούν (και πρέπει) να έχουν σχέση με τη μητρότητα και τις συνέπειές της...». Για να μην πάρουμε όμως και πολύ θάρρος εμείς τα αρσενικά, σπεύδει να μας υπενθυμίσει, διευκρινίζοντας και τη διευκρίνιση: «Αλλά η μητρότητα είναι καταρχήν υπόθεση των γυναικών και των επιλογών τους. Τουλάχιστον αυτή είναι η μόνη αριστερή και φεμινιστική δυνατή θέση.»!!!

Βλέπει κανείς σε όλα τα παραπάνω κάποιο ψήγμα αιτήματος ισότητας, του αιτήματος δηλαδή γύρω από το οποίο συσπειρώνεται εδώ και πάνω από έναν αιώνα το φεμινιστικό κίνημα;[2] Και είναι κανείς τόσο τυφλός για να μη βλέπει ότι, με αφετηρία και πρόσχημα το φυσικό καταμερισμό ‘‘εργασίας’’ που θέλει να είναι η γυναίκα το «έμφυλο υποκείμενο» εκείνο το οποίο κυοφορεί και τίκτει, επιχειρείται να υπαχθούν κάτω από την επικυριαρχία της όλα σχεδόν όσα αφορούν στην ανατροφή ενός παιδιού; Και χρειάζεται μεγάλη σοφία για να μαντέψει κάποιος ότι, πάλι με αφετηρία το φυσικό καταμερισμό ‘‘εργασίας’’ που θέλει να είναι ο άντρας το «έμφυλο υποκείμενο» εκείνο το οποίο γεννά, τίποτε δεν μας κρατά (αντίθετα: όλα μάς σπρώχνουν!) να ξεσηκωθούμε κι εμείς, το άλλο μισό τού  άλλου μισού τού ουρανού, και να ρωτήσουμε «τίνος είναι, ρε γυναίκα, τα παιδιά;», οπότε, αντί πολλαπλασιασμού δια της συνεργατικής συνεννόησης, θα έχουμε (μία ακόμα) εμ-φύλια διαίρεση, και μάλιστα για ένα ζήτημα πολύπλευρα δύσκολο από τη φύση του, πράγμα που, όσο να ’ναι, θα ρίξει κάπως παραπίσω αυτό που είναι η κύρια δουλειά μας, την ταξική διαίρεση;

Θα ήμαστε ευτυχείς, και φαντάζομαι όχι μόνο εμείς, αν τις απόψεις αυτές, απόψεις ξεκάθαρα επηρεασμένες από τον υπαρκτό φιλελευθερισμό και τα συναφή ιδεολογήματα της μεταμοντέρνας εποχής μας που απεχθάνεται προτεραιότητες και κυρίαρχες αντιθέσεις στο όνομα των ατομικών επιλογών, τις συμμεριζόταν μόνο η Έλενα Πατρικίου (μέλος τής ΚΕ τού ΣΥΡΙΖΑ να σημειώσω με ένα κάποιο νόημα για όποιες και όποιους θέλουν να το πιάσουν...) και μία δράκα ultra φεμινιστριών και φεμινιστών. Πολύ φοβάμαι όμως πως δεν είναι καθόλου έτσι. Δυστυχώς, μεγάλο τμήμα τής Αριστεράς, (η «αριστερά των δικαιωμάτων», ή των «ελεύθερων επιλογών», ή της «αυτονομίας και του αυτοπροσδιορισμού») τις έχει ενσωματώσει σε τέτοιο βαθμό που της έχουν γίνει δεύτερο δέρμα.

Παρντόν! Μπορεί και πρώτο. Η συγκεκριμένη αριστερά δεν ανέχεται να της βάζουν ‘‘καταπιεστικές’’ και ‘‘εξουσιαστικές’’ προτεραιότητες. Ποιος μπορεί να ορίσει με τι πάει καλύτερα η Coca Cola, αφού, ως γνωστόν, πάει με όλα;...

ΥΓ: Δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία ότι και μόνο ο τίτλος του σημερινού σημειώματος θα προξενήσει ανεξέλεγκτα κύματα ανατριχίλας σε όσες ultra φεμινίστριες (και αλληλέγγυους φεμινιστές) τύχει να τον δουν. Ας συγκρατήσουν λίγο τα άλογά τους και ας βάλουν στη θήκη τα σπαθιά τους. Ο τίτλος πήρε τη μορφή που βλέπετε εν μέρει για να κάνουμε το χατίρι τής ίδιας τής Έλενας Πατρικίου!

Πέρυσι, περίπου τέτοια εποχή, διαμαρτυρόμενη δικαίως σε ένα άλλο άρθρο της στην Αυγή για τη σεξιστική επίθεση που δέχθηκε (και από αριστερές γραφίδες) το στέλεχος τότε τής νεολαίας τού ΛΑΟΣ Μελίνα Τσιλιμίγκρα με αφορμή ένα υποτιθέμενο ροζ βίντεο στο οποίο τάχα πρωταγωνιστούσε, κατήγγειλε μεταξύ άλλων και την απ-αιδοιοποίηση του γυναικείου σώματος που παρατηρείται τις τελευταίες δυο-τρεις δεκαετίες και τον υποβιβασμό του στα οπίσθιά του (σε «κώλο», κατά τη δική της διατύπωση).[3] Έτσι λοιπόν, είπαμε να αιδοιοποιήσουμε κάπως τον τίτλο μας, αποκαθιστώντας κατά το δυνατόν τις ισορροπίες.

Αυτό όμως δεν τον εξηγεί πλήρως (είπαμε: εν μέρει τον διαμορφώσαμε για να κάνουμε το χατίρι τής ΕΠ). Το μέρος που λείπει και συμπληρώνει την εξήγηση είναι ότι θελήσαμε, απολύτως συνειδητά, να γίνουμε σεξιστές, just to make our point more clear. Εξηγούμαστε:

Στο ίδιο αυτό περσινό άρθρο, η Έλενα Πατρικίου πολέμησε το σεξισμό που επιδείχθηκε εναντίον τής Τσιλιμίγκρα από τον ανδρικό πληθυσμό, εκτοξεύοντας ακόμα περισσότερο σεξισμό εναντίον τού ανδρικού φύλου γενικά. Φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίξει ότι «[...] ο μονότονα κι επαναληπτικά απεικονιζόμενος γυναικείος(;) πισινός επιτρέπει στην (έως υστερίας λανθάνουσα) ομοφυλοφιλική αντρική βιαιότητα να πραγματοποιήσει επιτέλους το επί αιώνες ανήκουστο για όλες τις αντρικές αναπαραστάσεις της ιδεατής αρρενωπότητας όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπινων πολιτισμών: να επιτεθεί στον εχθρό από πίσω, να αιφνιδιάσει άνανδρα, να νικήσει πισώπλατα»!!!

Να λοιπόν γιατί γίναμε σεξιστές τού κερατά (έστω και για έναν μόνο τίτλο). Για να πούμε με τον τρόπο αυτό στην ΕΠ και σε όσους έχουν τα ίδια μυαλά με αυτήν ότι ο σεξισμός της μίας πλευράς δεν καταπολεμάται δια της ομοιοπαθητικής κατά κάποιο τρόπο μεθόδου, με περισσότερο σεξισμό δηλαδή από την άλλη πλευρά. Αντίθετα, το μόνο που κάνει είναι να τον φουντώνει. Με αποτέλεσμα οι εχθροί μας, εχθροί κοινοί και για γυναίκες και για άντρες, έτσι όπως θα μας βλέπουν να έχουμε χωριστεί σε αγοράκια και κοριτσάκια και να ανταλλάσσουμε ‘‘φιλοφρονήσεις’’, να κοιτάζονται μεταξύ τους όλο χαρά και να πίνουν τις σαμπάνιες τους στην υγεία τών κορόιδων...

[1] Πρώτος λόγος δεν σημαίνει βέβαια και τελευταίος, αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι η γυναίκα φιλοξενεί ένα έμβρυο του οποίου έχει μεν την ‘‘κατοχή’’, όχι όμως και την αποκλειστική ‘‘κυριότητα’’. Έτσι, για παράδειγμα, αν για να υπερνικήσει το άγχος τής εγκυμοσύνης τρώει ακατάπαυστα ή καπνίζει το ένα τσιγάρο πάνω στο άλλο, ο έτερος εξ ημισείας και εξ αδιαιρέτου ‘‘κύριος’’ του κυοφορούμενου παιδιού έχει κάθε δικαίωμα όχι μόνο να πάρει το λόγο, αλλά και να απαιτήσει ο λόγος του να είναι ο τελευταίος...

[2] Είναι χαρακτηριστικό επ’ αυτού ότι η Πατρικίου ασκεί διακριτική πλην σαφή κριτική στη δημογράφο και πρώην διευθύντρια ερευνών τού ΕΚΚΕ Χάρι Συμεωνίδου επειδή θεωρεί την άποψή της για χάραξη «δημογραφικής πολιτικής με άξονα την ισότητα των φύλων» ασαφή...

[3] Η άποψη δεν στερείται βάσης. Έχει όμως πολλές και περίπλοκες πλευρές το συγκεκριμένο ζήτημα, που δεν είναι βέβαια της παρούσης.

Στην εικόνα, η Αγγλίδα ηθοποιός Sienna Miller δια χειρός τού ζωγράφου Jonathan Yeo, στον οποίο πόζαρε λίγες βδομάδες πριν γεννήσει. Από το protothema.gr.