Γιατί όχι δημοψήφισμα για τους μετανάστες;

Ε ι σ α γ ω γ ι κ ά

Είναι γνωστό ότι η Αριστερά στη χώρα μας (αλλά και παγκοσμίως) πολεμήθηκε με δύο κυρίως όπλα: Της Πατρίδας και της Δημοκρατίας. Ως προδότες της «Ιεράς Πατρίδας» και ως στασιαστές κατά της «Αγίας Δημοκρατίας» στήθηκαν στον τοίχο, βασανίστηκαν μέχρι θανάτου, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, κυνηγήθηκαν ανηλεώς, αποστερήθηκαν ακόμα κι ένα φτωχό μεροκάματο χιλιάδες και χιλιάδες. Κι ανάμεσα σ’ αυτούς πολλοί από τα καλύτερα παιδιά της.

Διάφορα υλικά χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτούν αυτά τα όπλα. Πρωταγωνιστικό όμως ρόλο έπαιξαν η διαστρέβλωση και η προβολή[1], τροφοδοτημένη από μια απύθμενη υποκρισία. Αλλά, να το πούμε κι αυτό για να μην ξεχνιόμαστε, και μερικά ακόμα που αστόχαστα προσφέραμε εμείς οι ίδιοι στους αντιπάλους μας…

Εν πάση περιπτώσει, πέρασαν τα χρόνια κι οι καιροί, η Αριστερά έγινε αποδεκτή και πάλι στους κόλπους και της Πατρίδας και της Δημοκρατίας και γίναμε κι εμείς -για δες η «Ψωροκώσταινα», ποιος να το πίστευε!- μια σύγχρονη «φιλελεύθερη» δημοκρατία «δυτικού τύπου». Ήγουν τουτέστιν δηλαδή, εδραιωμένος, μη αμφισβητούμενος -ως «Τέλος της Ιστορίας»- καπιταλισμός και ξερό ψωμί!

Η δημοκρατία όμως ως γνωστόν είναι κι αυτή ένα «δύσκολο» πολίτευμα. Έτσι συχνά-πυκνά ανακύπτουν εντός της διάφορα προβλήματα κατά την επίλυση των οποίων οι κατηγορίες για αντιδημοκρατική στάση και συμπεριφορά εκτοξεύονται προς δικαίους και αδίκους, δηλαδή όχι μόνο πια προς τους αριστερούς αλλά προς όλους και από όλους, σε διαρκώς εναλλασσόμενους ρόλους. Εννοείται ότι ουδείς από τους κατά περίπτωση κατηγορούμενους ως αντιδημοκράτες αποδέχονται τις κατηγορίες. Μάλιστα οι περισσότεροι από αυτούς δηλώνουν συνήθως και με κάποιο στόμφο: «Σας επιστρέφουμε τους χαρακτηρισμούς!». Αυτό βέβαια συμβαίνει, γιατί η έννοια της ιερότητας της δημοκρατίας έχει διαποτίσει μέχρι μυελού οστέων όλους τους Έλληνες, όπως είναι φυσικό εξ άλλου, αφού εμείς είμαστε οι γεννήτορες του συγκεκριμένου πολιτεύματος, ως δημιουργοί Παρθενώνων άλλωστε, όταν οι «άλλοι» τρώγανε ακόμα βελανίδια, μην το ξεχνάμε.

Προσφάτως, η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να νομοθετήσει επί των προϋποθέσεων απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας από αλλοδαπούς έφερε πάλι σε πρώτο πλάνο το «δημοκρατικό ζήτημα». ΛΑ.Ο.Σ. και η πολιτική ηγεσία της «Χρυσής Αυγής» ζητούν δημοψήφισμα επί του θέματος. Να ερωτηθούν δηλαδή οι Έλληνες: Θέλουν να δοθεί η βούλα του συμπατριώτη σε ανθρώπους που δεν είναι εξ αίματος Έλληνες ή όχι; Αμέσως οι συζητήσεις άναψαν. Είναι σύμφωνο με το πνεύμα της Δημοκρατίας ένα τέτοιο δημοψήφισμα; Μπορεί ένας θιασώτης της Δημοκρατίας να το αρνείται και ταυτόχρονα να μη χάνει το δικαίωμα να εξακολουθήσει να θεωρείται ως τέτοιος; Κι ακόμα -υπόρρητα αυτό: Είναι θεμιτό να συγκατανεύσει κάποιος σε ένα τέτοιο δημοψήφισμα όταν μεταξύ αυτών που το ζητάνε είναι και νεοναζιστές;

Αυτά και μόνο αυτά τα ερωτήματα θα μας απασχολήσουν στο σημερινό μας σημείωμα. Δεν θα μπούμε στην ουσία του ζητήματος. Θα μιλήσουμε μόνο για τα τυπικά, τα διαδικαστικά της Δημοκρατίας. Που εμείς οι αριστεροί, όσοι τουλάχιστον δεν τα ’χουμε χάσει από την κατραπακιά του ’89-’91, ξέρουμε πια πολύ καλά ότι είναι και ουσία.

Θα το κάναμε θέμα έτσι κι αλλιώς. Ένα πρόσφατο όμως post της φίλης Cynical για το ζήτημα και η συζήτηση που ακολούθησε εκεί ήταν το έναυσμα για να επισπεύσουμε την ανάρτηση. Στο χρόνο που διέρρευσε, δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο κι άλλα σχετικά με το ζήτημα κείμενα που προκάλεσαν κι αυτά συζητήσεις. Αν και τα λάβαμε υπ’ όψη μας, η επιχειρηματολογία που θα αναπτύξουμε εδώ έχει την αφετηρία της στο δημοσίευμα της Cynical, οι βασικές ιδέες του οποίου μας βρίσκουν σε διαφωνία. Σε διαφωνία, όχι σε αντιπαράθεση. Γιατί θεωρούμε το blog της ως ένα από αυτά που ξεχωρίζουν, με προοδευτικό (χωρίς εισαγωγικά) χαρακτήρα, σοβαρή, τεκμηριωμένη αρθρογραφία και λόγο που δεν κακοποιεί την ελληνική γλώσσα.

Επιπλέον, επειδή, όπως είπαμε, το κείμενό της αποτελεί απλώς την αφετηρία, να πούμε εδώ, τελειώνοντας αυτή τη μάλλον μακροσκελή εισαγωγή, ότι το σημείωμά μας δεν θα πρέπει κατά κανένα λόγο να εκληφθεί ως προσωπική αντιπαράθεση με οποιονδήποτε, ακόμα και στα αιχμηρά σημεία της διαδρομής του μέχρι το τέρμα. Είναι απλώς οι απόψεις μας που τυχαίνει να διαφέρουν -όπου διαφέρουν- από άλλες απόψεις. Για προφανείς λόγους τήρησης σαφών αποστάσεων δίνουμε σε κάποιες διαφορές, που εμείς θεωρούμε ουσιώδεις, ιδιαίτερη έμφαση. Αυτό και μόνο αυτό και πέραν αυτού ουδέν.

Εναντίον του δημοψηφίσματος, αλλά με τι όπλα;

Στο κείμενό της η Cynical, αφού κάνει την παραδοχή ότι τα δημοψηφίσματα εν γένει αποτελούν στοιχείο της άμεσης δημοκρατίας, σχετικοποιεί στη συνέχεια την αξία τους, εστιάζοντας στα προβλήματα που συνδέονται με αυτά. Κατόπιν όμως, εξετάζοντας το περί ου ο λόγος δημοψήφισμα, κάνει ένα βασικό λάθος. Το συνδέει, θέλοντας προφανώς να το υπονομεύσει, με τη «δημοψηφισματική δημοκρατία», εκείνη την αντίληψη δηλαδή που θέλει τη συγκεκριμένη διαδικασία να αποτελεί τον κυρίαρχο τρόπο λήψης των αποφάσεων και το χρεώνει εμμέσως με τα μειονεκτήματα που αυτή έχει. Ποτέ και πουθενά όμως οι εκπρόσωποι των πολιτικών δυνάμεων που πρωτοστατούν υπέρ του δημοψηφίσματος για τους μετανάστες δεν άφησαν ούτε καν να εννοηθεί ότι υιοθετούν μια τέτοια αντίληψη της δημοκρατικής λειτουργίας. Λένε το εξής πολύ απλό και πολύ λιγότερο φιλόδοξο: «Το ζήτημα είναι σοβαρό γιατί επηρεάζει τις ζωές όλων και επομένως πρέπει όλοι να έχουν αποφασιστική άποψη επ’ αυτού». Τίποτα περισσότερο. Και το ίδιο ισχύει και για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που θα έλεγαν «ναι» σ’ ένα τέτοιο δημοψήφισμα. Το ρεύμα των θιασωτών της άμεσης δημοκρατίας, έτσι κι αλλιώς δεν είναι μεγάλο στην Ελλάδα. Κι αν αυτό μπορεί να αμφισβητηθεί, εκείνο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί είναι το γεγονός ότι σε ένα δημοψήφισμα υπέρ ή κατά της δημοψηφισματικής δημοκρατίας οι υπέρ δεν θα έβρισκαν στην κάλπη ούτε την ψήφο τους!

Έτσι, εντάσσοντας δηλαδή πλαγίως το ειδικό στο γενικό, χρεώνει το περί μεταναστών δημοψήφισμα με την ένσταση της ακυβερνησίας που καταθέτουν οι αντίπαλοι της δημοψηφισματικής δημοκρατίας καθώς και με τα αρνητικά ερωτήματα του κατά πόσον η γνώμη των πολιτών μπορεί να διαμορφώνεται: α) όχι υπό την επίδραση της προπαγάνδας αλλά αυτόνομα και β) μετά λόγου γνώσεως και όχι άγνοιας.

Τι από τα παραπάνω ισχύει στο δημοψήφισμα περί μεταναστών; Τίποτα και κανένα! Κατ’ αρχήν, θέμα ακυβερνησίας δεν τίθεται επ’ ουδενί. Ο νόμος που προετοιμάζει το ΠΑΣΟΚ ρυθμίζει ένα ζήτημα πιεστικό μεν, όχι όμως άμεσα πιεστικό από πλευράς χρόνου. Συνεπώς, ένα τέτοιο δημοψήφισμα μπορεί να προγραμματιστεί με άνεση έτσι ώστε να δοθούν όλα τα απαραίτητα περιθώρια για να διαμορφώσουν οι πολίτες την άποψή τους μετά από αναλυτική ενημέρωση για τα επιχειρήματα της κάθε πλευράς.

Για τα ερωτήματα όμως που παραθέτει, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα: Αλήθεια, κατά πόσον η γνώμη των πολιτών μπορεί να διαμορφώνεται: α) όχι υπό την επίδραση της προπαγάνδας αλλά αυτόνομα και β) μετά λόγου γνώσεως και όχι άγνοιας; Κατά λίγο! Ή κατά πολύ! Ή μετρίως! Ή καθόλου! Ποιός ο λόγος όμως να ανασύρουμε τέτοια ερωτήματα ειδικά για το δημοψήφισμα, όταν αυτά αφορούν σε όλες τις πλευρές του σχηματισμού άποψης; Κατά πόσον, αυτόνομα και μετά λόγου γνώσεως, οι πολίτες υιοθετούν πολιτική φιλοσοφία, επιλέγουν πολιτική παράταξη, ψηφίζουν κόμμα ή συμφωνούν/διαφωνούν με οποιαδήποτε πολιτική άποψη; Πιάσ’ τ’ αυγό και κούρευ’ το! Επειδή όμως όντως είναι δύσκολο να πιάσεις και να κουρέψεις ένα αυγό, σημαίνει ότι πρέπει και να το σπάσεις; Κι αν είναι έτσι, γιατί να μη σπάσουμε, εκτός από το αυγό του δημοψηφίσματος, και αυτό των εκλογών ας πούμε ή, γενικότερα, οποιασδήποτε διαδικασίας συμπεριλαμβάνει την ψήφο;

Στη συνέχεια και πάντα αναφερόμενη στο σαμάρι (δημοψηφίσματα εν γένει), αλλά εννοώντας το γάιδαρο (δημοψήφισμα εν προκειμένω) η Cynical λέει μια κουβέντα με δύο ιδιότητες εκ των οποίων η μία είναι σημαντικότερη από την άλλη, από όποια κι αν ξεκινήσεις. Η κουβέντα που λέει είναι: «[…] το δημοψήφισμα υπό μια έννοια αποτελεί “Τυραννία της Πλειοψηφίας”». Οι ιδιότητές της; Και βαριά και μεγάλη. Βαριά, γιατί δεν είναι έτσι. Και μεγάλη, γιατί μπορεί να είναι κι έτσι. Πριν προβάλουμε αυτό που δεν είναι και αυτό που μπορεί να είναι η Δημοκρατία επάνω στο δημοψήφισμα που μας απασχολεί και εξετάσουμε αν του ταιριάζουν, χρειάζεται εδώ να ανοίξουμε μια …δημοκρατική παρένθεση.

Δημοκρατία, δημοκρατία, ως πότε θα μας τυραννάς;

Πολλοί ορισμοί έχουν δοθεί για τη Δημοκρατία και δεν φιλοδοξούμε να προσθέσουμε και τον δικό μας. Κυρίως, γιατί θα είναι έναν ακόμα λόγος που θα μας εμποδίσει να μην ξεχάσουμε ότι η ουσία της Δημοκρατίας κρύβεται στη διαφορά και όχι στην ομοιότητα. Λόγω των διαφορών τους σκέφτηκαν κάποτε οι άνθρωποι πως αντί να σφάζονται κάθε λίγο και λιγάκι για το άλφα ή το βήτα ζήτημα, θα ήταν προτιμότερο να μετράνε πόσοι προτιμούν το ένα και πόσοι το άλλο και να θεωρούν συμβατικά ότι, αφού οι νικητές σε μια υποτιθέμενη βίαιη σύγκρουση θα ήταν κατά κανόνα οι περισσότεροι, η γνώμη των περισσότερων είναι αυτή που θα πρέπει ακολουθείται ως γενικός κανόνας. Αν λοιπόν το Δημοκρατικό συμβόλαιο αφορά στην αναίμακτη σύγκρουση, η συναίνεση που αυτό προϋποθέτει δεν κτίζεται γύρω από τη μη σύγκρουση, αλλά γύρω από τον αναίμακτο χαρακτήρα της. Δεν εξαλείφει τη σύγκρουση η Δημοκρατία, την αποσυνδέει από τη φυσική βία. Για να εξαλειφτεί η σύγκρουση πρέπει να εξαλειφτεί η διαφορά[2]. Κι αυτό σημαίνει να εξαλειφτεί η κοινωνία (ή να τη μετατρέψουμε σε μια κοινωνία από «Dollies»[3]). Επομένως δικαιούμαστε να πούμε ότι η Δημοκρατία αντιπροσωπεύει ένα συγκρουσιακό σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και όχι το αντίθετο, όπως έχουν βαλθεί να μας πείσουν κάθε λογής προφεσόροι και εντεταλμένοι «διανοητές».

Τώρα, οι συγκρούσεις, ακόμα και οι δημοκρατικές, έχουν ένα φυσικό επακόλουθο: Νικητές και ηττημένους, ή, αν προτιμάτε, κερδισμένους και χαμένους. Υπάρχουν περιπτώσεις που το επακόλουθό τους είναι τύραννοι και τυραννισμένοι. Όμως αυτό δεν είναι ένα φυσικό επακόλουθο, δεν είναι υποχρεωτικό μ’ άλλα λόγια να εξελιχθούν τα πράγματα έτσι. Τα πράγματα θα εξελιχθούν έτσι, αν, για να το πούμε όσο πιο γενικά γίνεται, ο δημοκρατικός κύκλος διευρυνθεί τόσο πολύ ώστε να συμπεριλάβει στις διαδικασίες του ζητήματα που δεν αφορούν άμεσα στη δημόσια σφαίρα, αλλά ανήκουν στην περιοχή της αυτονομίας του ατόμου (όπως π.χ. το να παίζει κανείς πόκα! -για να αστειευτούμε και λίγο, μιλώντας όμως πάντα σοβαρά) και ως τέτοια δεν μπορούν να υπαχθούν στον πλειοψηφικό δημοκρατικό κανόνα.

Πριν κλείσουμε αυτή την παρένθεση να προσθέσουμε, αν και αυτονόητο, ότι είπαμε αυτά τα λίγα περί Δημοκρατίας, αναφερόμενοι σ’ αυτήν στην «καθαρή» της, «εργαστηριακή» μορφή και υπό ιδανικές συνθήκες εφαρμοσμένη. Εμείς οι αριστεροί ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτό που αληθινά συμβαίνει απέχει έτη φωτός από την πραγματικότητα που βιώνουμε. Αυτό που βιώνουμε είναι η αστική δημοκρατία, δηλαδή η κυριαρχία των λίγων επί των πολλών. Και ασχέτως αν αυτή η κυριαρχία δεν υλοποιείται με κυριολεκτικά τυραννικό τρόπο, σίγουρα δεν είναι Δημοκρατία οι λίγοι να επιβάλλονται στους πολλούς!

Τέλος, για να μη λοξοδρομήσουμε σε συναφή αλλά δαιδαλώδη και πολύ μεγάλα κεφάλαια, αφήσαμε απ’ έξω αυτό που είναι το Μεγάλο Ρήγμα της και ταυτόχρονα αυτό που μπορεί να θεμελιώνει μια αυθεντικότερη Δημοκρατία: την Επανάσταση.

Συμβατότητες και ασυμβατότητες

Ας επανέλθουμε στο δημοψήφισμα για την απόδοση ή όχι της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς.

Όποιο και να ήταν το αποτέλεσμα μετά από μια ενδεχόμενη διεξαγωγή του, σταχυολογείται η κατηγορία της τυραννίας για την πλειοψηφία που θα προέκυπτε; Δηλαδή όσοι θα ψηφίζαμε υπέρ, θα υφιστάμεθα κάποια καταθλιπτική καταπίεση, αν το αποτέλεσμα ήταν απορριπτικό; Και το αντίθετο: Το γεγονός ότι οι άρρενες αντίθετοι με την απόδοση οικογένειας, αν δεν επικρατήσει η άποψή τους, θα είναι υποχρεωμένοι π.χ. να υπηρετήσουν στον ελληνικό στρατό μαζί με Έλληνες ξένης καταγωγής συνιστά τυραννία; Δεν θα το λέγαμε.

Αυτό βέβαια είναι η μία όψη των συνεπειών ενός ενδεχόμενου δημοψηφίσματος. Αφορά δηλαδή στους γηγενείς. Μήπως όμως οι συνέπειες στους αλλοδαπούς που μένουν πια στην Ελλάδα είναι συμβατές με την έννοια της τυραννίας, σε περίπτωση που το αποτέλεσμα θα ήταν αρνητικό γι’ αυτούς; Και πάλι δεν θα το λέγαμε. Είναι άλλο ζήτημα η υποχρέωση μιας πολιτείας να προστατεύει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όλων αυτών που μένουν στην επικράτειά της -η στέρηση των οποίων ναι, συνιστά τυραννία- και άλλο ζήτημα το αν θα τους αποδώσει ιθαγένεια. Ιδίως όταν ξέρουμε πολύ καλά ότι, ακόμα και η εκ γενετής ιθαγένεια των ίδιων των γηγενών, δεν εξασφαλίζει αυτομάτως και την απρόσκοπτη πρόσβασή τους στα βασικά δικαιώματα. Πουθενά στον κόσμο και καμία πολιτεία δεν παρέχει αυτομάτως ιθαγένεια σε όσους αλλοδαπούς μένουν σ’ αυτήν. Όλες ρυθμίζουν το ζήτημα με τον τρόπο που προκρίνει η κάθε μία. Με αυτήν την έννοια, η μη απόδοση ιθαγένειας συνιστά κι αυτή ρύθμιση. Κακή, κάκιστη ρύθμιση κατά την άποψή μας. Κι αν δεν συνιστά ρύθμιση -δεν θα επιμείνουμε για την οικονομία της συζήτησης- σίγουρα όμως δεν ισούται με τυραννία.

Μόλις γράψαμε τη λέξη που αποτελεί και το τελευταίο και μεγαλύτερο επιχείρημα της Cynical -αλλά και όλων αυτών που τάσσονται κατά της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος: τη λέξη «δικαίωμα». Κι εδώ η επιχειρηματολογία πηγαίνει κάπως έτσι, αν αποκρυπτογραφούμε σωστά την κάπως περίπλοκη διατύπωσή της: Δεν μπορεί να υπαχθεί στη θέληση της πλειοψηφίας η απόλαυση ή όχι ενός ανθρώπινου δικαιώματος από μία μειοψηφία. Ακόμα περισσότερο, όταν αυτή η μειοψηφία δεν έχει το δικαίωμα να επηρεάσει με την ψήφο της ή με την προπαγάνδα της το αποτέλεσμα. (Αυτό το τελευταίο δεν το γράφει η Cynical κι απ’ όσο ξέρουμε δεν το βλέπουμε και να αξιοποιείται από τους αντίθετους στο δημοψήφισμα. Η δημοκρατικότητά μας δεν μας επιτρέπει να το αποσιωπήσουμε). Αν και το σκεπτικό που παραθέσαμε στην αμέσως προηγούμενη παράγραφο αντικρούει με επάρκεια το επιχείρημα αυτό, ας γίνουμε ακόμα πιο πειστικοί με το ακόλουθο παράδειγμα:

Δεν μπορεί να υπαχθεί στη θέληση της πλειοψηφίας -ακόμα κι αν συμμετέχει στην ψηφοφορία και στην αντίστοιχη προπαγάνδα η μειοψηφία!- η απόλαυση του δικαιώματος της προστασίας της ζωής, ή της υγείας, ή του δικαιώματος της προστασίας από την αυθαιρεσία των κατασταλτικών μηχανισμών κ.λπ., κ.λπ. Αυτό ναι. Αυτό μάλιστα. Χίλιες φορές! Αλλά και η απόδοση της ιθαγένειας; Αυτό όχι. Χίλιες φορές όχι. Τουλάχιστον όχι, όσο υπάρχουν σύνορα!

Απομένει το τελευταίο σημείο. Αυτό που αναφέραμε εμείς, ασχέτως αν δεν το διατυπώνει η Cynical. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εδώ έχουμε ένα φαινόμενο αποκλεισμού. Αλλά και πώς αλλιώς μπορεί να γίνει; Πώς αλλιώς θα αποφασίσουν σύμφωνα με την αρχή και το δικαίωμα της ανεξαρτησίας οι κάτοικοι, όχι μιας χώρας, αλλά ενός χώρου αν θα δεχθούν κάποιους ως συγκατοίκους; Πώς -αυτό το λέμε επηρεασμένοι από ένα πρόσφατο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον ποδοσφαιρικό post στο blog της Cynical- θα αποτρέψει μια παρέα οπαδών του Παναθηναϊκού λόγου χάρη, που το Μάιο θα κάνει πάρτι για την κατάκτηση του πρωταθλήματος, το ενδεχόμενο να μπουκάρει απρόσκλητος ο Αντώνης του radicaldesire.blogspot.com με τη δική του παρέα και να αρχίσουν να τραγουδάνε τον ύμνο του Ολυμπιακού, αν τους δώσουν το δικαίωμα να ψηφίσουν κι αυτοί για το επιτρεπτό ή όχι της πρωτοβουλίας τους;

Διάλογος

Στο διάλογο που ακολούθησε το post της Cynical, όπως ήταν αναμενόμενο για κάθε προσεκτικό παρατηρητή των συζητήσεων που διεξάγονται στην ελληνική κοινωνία σχετικά με το δημοψήφισμα, η κουβέντα μεταστράφηκε στο μανιχαϊστικό «με τους μετανάστες ή εναντίον των μεταναστών». Αυτό δείχνει την αβαθή και επιπόλαιη σκέψη της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων, τάση που δυστυχώς δεν αφήνει ανέγγιχτους αυτούς που διακατέχονται από φιλικά αισθήματα για τους ξένους. Γιατί βέβαια, όσο κι αν οι σημαιοφόροι του δημοψηφίσματος είναι το ΛΑ.Ο.Σ. και η «Χρυσή Αυγή», το ζήτημα του post δεν ήταν αυτό. Το ζήτημα που έθετε το post ήταν ναι ή όχι στο δημοψήφισμα για την απόδοση ιθαγένειας στους μετανάστες, κάτι πιο σύνθετο, όπως πάντα είναι πιο σύνθετη η εφαρμογή ιδεών στην πραγματική ζωή.

Παρ’ όλη τη μεταστροφή, υπήρξε απάντηση και επί του ερωτήματος που έθετε από τον τίτλο του και μόνο το post -αλλά βέβαια με το φιλομεταναστευτικό αίσθημα να την επιχρωματίζει. Η απάντηση ήταν «όχι» -με λίγες υπόρρητες εξαιρέσεις που δεν μας φάνηκε κατά κανέναν τρόπο να εντάσσονται στους εχθρούς των μεταναστών. Επί τη βάσει του επιχειρήματος που αναφέρθηκε πριν: Όταν το επίδικο είναι η απόδοση δικαιωμάτων, ο πλειοψηφικός δημοκρατικός κανόνας δεν ισχύει. Το επιχείρημα έχει καταρριφθεί ολοκληρωτικά προηγουμένως και δεν χρειάζεται να επαναληφθούμε.

Ακόμα, είναι χαρακτηριστικό ότι από ορισμένους -όπως εξ άλλου και από τη Cynical στο post της- η ιδέα του δημοψηφίσματος απορρίπτεται με το πρόσθετο αιτιολογικό ότι το ζητά ο Καρατζαφέρης και ο Πλεύρης (πατήρ). Εδώ δίνουμε τα ρέστα μας! Γιατί βλέπουμε ότι η τακτική να αποφεύγει κανείς την ψηφοφορία όταν εκτιμά ότι θα χάσει (έχουμε πολλές αμφιβολίες αν θα ίσχυε κάτι τέτοιο στη συγκεκριμένη περίπτωση, όπως θα πούμε παρακάτω) γίνεται προσπάθεια να μετατραπεί σε ζήτημα δημοκρατικών αρχών, όχι μόνο με την επίκληση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως συμβαίνει στην πραγματικότητα με όλη αυτή τη φιλολογία για την οποία έχουμε ήδη κάνει λόγο, αλλά και με το καραμπινάτο πρόσχημα ότι αυτός που θέλει να βάλει το θέμα σε ψηφοφορία είναι αντιδημοκράτης! Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τις τακτικές του δημοκρατικού παιχνιδιού. Παίζεται και έτσι. Όχι όμως με τέτοια έωλα επιχειρήματα. Με τέτοια επιχειρήματα, μακροπρόθεσμα χάνεις, ακόμα κι αν κερδίσεις βραχυπρόθεσμα.

Τέλος, θα θέλαμε να μνημονεύσουμε την εξαιρετικά επικίνδυνη άποψη που επικαλείται την ανωριμότητα και την έλλειψη παιδείας του λαού προκειμένου να αιτιολογήσει την άρνηση σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα. Δηλαδή, ο λαός ήταν ώριμος και αρκούντως μορφωμένος για να μελετήσει το εκ 400 σελίδων αποτελούμενο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΝ ώστε, με βάση τα συμπεράσματα που θα έβγαζε, να το ψηφίσει ή όχι στο πρόσφατο εκλογικό δημοψήφισμα και είναι ανίκανος να ξεχωρίσει τα δύο γαϊδουριών άχυρα του δημοψηφίσματος για την ιθαγένεια των μεταναστών προκειμένου να αποφανθεί μετά λόγου γνώσεως σε αποδεκτό βαθμό;

Γενικεύοντας τα συμπεράσματά μας καθώς, εκτός από το post Cynical, κάναμε και μία βόλτα στο διαδίκτυο όπου, πάνω-κάτω, είδαμε τα ίδια, θα θέλαμε να προσθέσουμε και μερικές ακόμα σκέψεις.

Όσο αστήρικτη είναι η εξαίρεση του δημοψηφίσματος για τους μετανάστες από τον δημοκρατικό κανόνα, άλλο τόσο και περισσότερο ίσως είναι καταπραϋντική για τις δημοκρατικές (αλλά και τις «δημοκρατικές») συνειδήσεις. Γιατί επιτρέπει την καταστρατήγηση της δημοκρατίας, στο όνομα της Δημοκρατίας! Και ο σκύλος χορτάτος και η πίτα σωστή!

Συνήθως (και από θέσεις αρχής) είμαστε ασυμφιλίωτοι εχθροί με την υποκρισία. Δεν θα εκδηλώσουμε όμως αυτή την έχθρα μας εδώ με όλη της την ένταση. Γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι τέτοιου τύπου εκλογικεύσεις αφορούν άμεσα στον ψυχολογικό μηχανισμό προστασίας του εαυτού που αποκαλείται Cognitive Dissonance[4] και ο οποίος με τη σειρά του συνδέεται με την απώθηση[5]. Μακριά από μας η υπερφίαλη φιλοδοξία να τα βάλουμε με τέτοιους μηχανισμούς! Εδώ, σε τελική ανάλυση, ο καθένας είναι μόνος του με τον εαυτό του -άντε και με τον ψυχολόγο του.

Γέλια

Πηγαίνοντας σιγά-σιγά προς το τέλος, θέλουμε να αποσπάσουμε από όσα σχετικά με το ζήτημα είδαμε στο διαδίκτυο, τρεις περιπτώσεις που εμάς τουλάχιστον μάς έκαναν να γελάσουμε και αρκετά μάλιστα. Δεν είναι υποχρεωτικό οι αναγνώστες μας να μάς μιμηθούν. Πιστεύουμε όμως ότι θα ήταν πολύ χρήσιμο να σκεφθούν.

Η πρώτη περίπτωση αφορά σ’ ένα ποστ το οποίο η αναζήτηση για το θέμα το έφερε μπροστά στα μάτια μας. Τι το θέλαμε; Κόντεψε να μας τα βγάλει! Γιατί εκεί ο φίλος μας, αφού περνάει γενεές 14 τους Έλληνες που πιστεύουν στην «καθαρότητα της φυλής και άλλες τέτοιες αστειότητες», στη συνέχεια αναγορεύει την περιοχή η οποία ονομάζεται Ελλάδα (όνομα που φαίνεται ότι αφήνει αδιάφορο τον ίδιο -μαζί με τα παράγωγά του- προφανώς ως «αντιεθνικιστή»…), περίπου μοναδική από πλευράς κλίματος για να καταλήξει στο τέλος: «Αφήστε λοιπόν τα δήθεν πατριωτικά και υιοθετείστε την πραγματική στάση και αποστολή των ανθρώπων αυτού του τόπου που είναι η μεταμόρφωση των ανθρώπων σε αυτό που είναι. Δεν είμαστε φίλοι μου μια διαφορετική φυλή αλλά η καρδιά της ανθρωπότητας.»!

Όσοι επιβιώσατε μπορείτε να συνεχίσετε την ανάγνωση φτάνοντας στη δεύτερη περίπτωση. Εδώ έχουμε να κάνουμε με τον έγκυρο δημοσιογράφο της κεντροαριστεράς σαπουνόφουσκας Τάσο Παππά.

Έγραψε λοιπόν ο Παππάς ένα άρθρο για το δημοψήφισμα στον ιστότοπο newstime.gr το οποίο αναδημοσίευσε ο Anemosnaftilos απ’ όπου και το πήραμε. Δεν θα απασχολήσουμε τους αναγνώστες με το περιεχόμενο του άρθρου. Όλα όσα γράφει τα έχουμε ήδη καλύψει. Έχει πλάκα όμως το εξής: Ο Παππάς υπογράφει φαρδιά-πλατιά και με καμάρι υποθέτουμε, «Τάσος Παππάς, Δημοσιογράφος, μέλος της ΕΣΗΕΑ». Της συνδικαλιστικής δηλαδή οργάνωσης που κρατάει χιλιάδες δημοσιογράφους έξω από τις κλειστές της πόρτες και στην οποία για να γίνει κάποιος δεκτός πρέπει να φτύσει αίμα και να φιλήσει αμέτρητες κατουρημένες ποδιές. (Ειρωνεία: Ο ίδιος ο Anemosnaftilos που αναδημοσιεύει το άρθρο του Παππά, χρόνια και χρόνια δημοσιογράφος, δεν είχε αξιωθεί να γίνει δεκτός ως μέλος, τουλάχιστον μέχρι πριν λίγους μήνες -ίσως ούτε και τώρα ακόμα!).

Θα πει κάποιος: Και λοιπόν; Ο Παππάς είναι υπεύθυνος; Και πού το ξέρετε αν έχει υποστηρίξει τον αποκλεισμό των συναδέλφων του από τη μεγάλη δημοσιογραφική οικογένεια;

Δεν λέμε και δεν υπονοούμε κάτι τέτοιο φυσικά. Ούτε υπεύθυνος είναι (η συνευθύνη είναι άλλη ιστορία) ούτε ξέρουμε να υποστηρίζει τον αποκλεισμό. Αλλά απ’ την άλλη, απ’ όσο πάλι ξέρουμε, δεν έχει και ακριβώς σκοτωθεί εδώ που τα λέμε να γράφει άρθρα υπέρ της γενικής απόδοσης της δημοσιογραφικής «ιθαγένειας» στους συναδέλφους του. Εκτός κι αν δεν αδειάζει, επειδή του τρώει όλο το χρόνο η συγγραφή άρθρων και βιβλίων με τα οποία προσπαθεί να στηρίζει κριτικά το ΠΑΣΟΚ και να αποδομεί, -«φιλικά» βέβαια, πάντα «φιλικά»- την Αριστερά…

Η τρίτη και τελευταία γελοία περίπτωση (δηλαδή για γέλια) αφορά σε ένα άλλο αστέρι της κεντροαριστεράς (φάρσας), λιγότερο λαμπερό από τον Παππά, αλλά πάντως εξέχον μέλος «αυτού του συρφετού του δημοκρατικού» που λέει κι ο Νιόνιος: τον συμπαθή Προκόπη Δούκα.

Τι έκανε ο Προκόπης; -θα πουν καχύποπτα οι συμπαθούντες. Το καθήκον του λέμε εμείς! Ως γνήσια δημοκρατικός πολίτης έγραψε κι αυτός σχετικό post με το οποίο υπερασπίζεται τον μη αποκλεισμό των μεταναστών μέσω της απόδοσης και σ’ αυτούς της ελληνικής ιθαγένειας. Έκτακτα!

Όχι και τόσο. Γιατί ο ίδιος αυτός συμπαθής Προκόπης Δούκας, όχι μόνο επιφυλάσσει εις εαυτόν το δικαίωμα να ασκεί προληπτική λογοκρισία στο blog του, αλλά, εδώ και λίγους μήνες, έχει κοτσάρει στην ένδειξη σχολίων και το επίθετο «καλοπροαίρετα» (έγραψε μάλιστα και ολόκληρο σεντόνι όπου εκθέτει την εμετικά ολοκληρωτική επιχειρηματολογία του). Δηλαδή, προειδοποιεί εκ των προτέρων τους αναγνώστες του ότι γίνονται δεκτοί ως σχολιαστές μόνον όσοι είναι καλοπροαίρετοι απέναντί του. Που θα πει φιλικά διακείμενοι προς τις απόψεις του γενικά, ασχέτως επί μέρους «διαφωνιών» [καλοπροαίρετος = καλόγνωμος, φιλικός (Ελλ. Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη)]. Οι υπόλοιποι …αποκλείονται! Είδατε πόσο «έκτακτα δημοκρατικός» και πόσο «εναντίον» των αποκλεισμών είναι ο Προκόπης Δούκας;

Σούμα

Πολλά είπαμε και πέρασε η ώρα. Καιρός να αρχίσουμε να συνοψίζουμε, διευκρινίζοντας πλήρως και τις δικές μας θέσεις.

Ι. Η αντίθεση στη διενέργεια του δημοψηφίσματος είναι αντιδημοκρατική απόφανση.

ΙΙ. Τα επιχειρήματα των αντιτιθέμενων στη διενέργεια του δημοψηφίσματος δεν πατάνε πουθενά. Είναι προσχηματικές εκλογικεύσεις (μία εξ αυτών αγγίζει το παράλογο και μία άλλη είναι επικίνδυνης λογικής). Στη στάση αυτή ανιχνεύεται η πρόσληψη της δημοκρατίας (με το κατεστημένο περιεχόμενο της έννοιας) ως κάτι το «ιερό» που με κάθε τρόπο δεν πρέπει να φαίνεται ότι παραβιάζεται. Και είναι απολαυστικά διασκεδαστικό για τους αριστερούς να βλέπουν ότι μεταξύ εκείνων που την παραβιάζουν, συγκαταλέγονται και αυτοί που έχουν αφιερώσει τη μισή ζωή τους για να αποδείξουν ότι οι Μπολσεβίκοι του Λένιν δεν είχαν την πλειοψηφία, όταν προχώρησαν στην Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917!

ΙΙΙ. Πίσω από την άρνηση στο δημοψήφισμα κρύβεται ο φόβος της υπερίσχυσης του «όχι». Αυτό, οδηγεί στον ακόλουθο ισχυρισμό: Οι Εθνικοσοσιαλιστές του Χίτλερ δεν θα κατακτούσαν την εξουσία αν απαγορευόντουσαν οι εκλογές. Και στο ακόλουθο συμπέρασμα: Παρά τις γκρίνιες πολλών για τις κυβερνήσεις που αποφασίζουν ερήμην του λαού, αυτοί οι πολλοί προτιμούν μία κυβερνητική μειοψηφική απόφαση επειδή συμφωνούν μαζί της και όχι μία της λαϊκής πλειοψηφίας επειδή τους βρίσκει αντίθετους (ίσως και επειδή «πού να παρατήσουμε τώρα τις δουλειές μας και να τρέχουμε να προπαγανδίζουμε το “ναι”…»).

ΙV. Ο ίδιος φόβος τροφοδοτεί και την αρνητική στάση τμημάτων της Αριστεράς. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να πούμε ότι μια τέτοια αντίληψη υποτιμά και προσβάλλει τον ελληνικό λαό και εκφράζει την ηττοπάθεια, την παθητικότητα και την ανικανότητα που ζει και βασιλεύει στις τάξεις μας.

V. Σε ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα για το …δημοψήφισμα θα ψηφίζαμε «όχι». Αν επικρατούσε το «ναι» δεν θα το θεωρούσαμε το τέλος του κόσμου. Και δεν θα είχαμε τελικά αντίρρηση για το δημοψήφισμα, αν όσοι το ήθελαν συγκέντρωναν περισσότερο από το 1/3 των ψήφων.

VI. Δεν θεωρούμε επ’ ουδενί δεδομένο ότι ένα δημοψήφισμα για την απόδοση ιθαγένειας σε αλλοδαπούς (επί της αρχής, όχι επί συγκεκριμένου νόμου) θα ήταν απορριπτικό.

VII. Ένα ενδεχόμενο δημοψήφισμα θα είχε και τα εξής θετικά: 1) Θα υποχρέωνε σε μία σοβαρή συζήτηση για το μεταναστευτικό. 2) Θα επέτρεπε να ξεχωρίσουν καλύτερα οι ρατσιστές από όσους φοβούνται και να προστατεύσουμε έτσι καλύτερα τους δεύτερους από τους πρώτους. 3) Θα υποχρέωνε την Αριστερά να σοβαρευτεί και να κόψει τις πολλές μλκς που γράφουν και ξεστομίζουν σε καθημερινή βάση πολλά στελέχη και οπαδοί της.

VIII. Η συμφωνία μας με την κυβερνητική πρόθεση εντοπίζεται αυστηρά και μόνο στη γενική ιδέα της απόδοσης ιθαγένειας. Δεν έχουμε μελετήσει το προσχέδιο του νόμου και συνεπώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε ακόμα μετά λόγου γνώσεως.


[1] Η προβολή είναι μία ψυχική διαδικασία κατά την οποία το άτομο μεταθέτει στους άλλους δικές του ιδιότητες και συμπεριφορές, προκειμένου να αποποιηθεί τις δικές του ευθύνες ή ενοχές και να έλθει έτσι σε αρμονία με τη συνείδησή του.

[2] Να ένας καλός λόγος για να μη φοβάται κανείς ότι θα …πλήξει, ακόμα κι αν υλοποιηθεί η κομμουνιστική κοινωνία ακριβώς όπως την οραματίστηκε ο Μαρξ!

[3] Dolly ονομάστηκε η θηλυκή προβατίνα που ήταν το «προϊόν» της πρώτης κλωνοποίησης έμβιου όντος (1996).

[4] Έτσι ονομάζεται η διαδικασία με την οποία το άτομο διαχειρίζεται και «τακτοποιεί» τις αντιφάσεις μεταξύ των πράξεών του (ή αποφάσεων, συμπεριφορών, κ.λπ.) και των ιδεών που έχει ενστερνιστεί, σύμφωνα με τις οποίες όμως θα έπρεπε να πράξει διαφορετικά.

[5] Απώθηση είναι ο ψυχικός μηχανισμός που «ωθεί» προς τη λήθη τα δυσάρεστα συναισθήματα.


Η φωτογραφία είναι από το monster-munch.com