Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

Τι εστί λαϊκισμός;

Όπως, είμαστε σίγουροι, έχουν συνειδητοποιήσει οι προσεκτικοί παρατηρητές των διαλόγων πάσης μορφής, είδους και κατηγορίας που διεξάγονται στην ελληνική κοινωνία, η λέξη «λαϊκισμός» έχει αντικαταστήσει πλείστες όσες λέξεις και έννοιες της ελληνικής γλώσσας. Σύμφωνα με ακριβείς μετρήσεις, υπολογίζουμε ότι, μέχρι στιγμής, ο λαϊκισμός έχει καταστεί συνώνυμος με 789 λέξεις που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή επικοινωνία και 223 λέξεις που είναι δόκιμες στην επιστημονική και λόγια γλώσσα. Το φαινόμενο δεν δείχνει καμία όρεξη να μπει σε στάδιο ύφεσης, όπως συμβαίνει ας πούμε με τη νέα γρίπη και δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία ότι στην επόμενη μέτρησή μας τα νούμερα θα είναι αυξημένα κατά πολύ.

Με αυτές τις γλωσσολογικές εξελίξεις εν εξελίξει, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να οριστεί επιτέλους με ακρίβεια αυτή η «γαμημένη λέξη», όπως ακούσαμε να τη χαρακτηρίζει διαπρεπής Ακαδημαϊκός κατά τη διάρκεια φιλολογικού τείου (τσαγιού) και φρίξαμε. Συμπλήρωσε μάλιστα τη σκέψη του αισχρολογώντας ακόμα περισσότερο: «Και δεν είναι μόνο γαμημένη. Είναι και πουτάνα, αφού επιτρέπει στον καθένα να τη χρησιμοποιεί όπως θέλει, μια έτσι και μια αλλιώς!». Σκεφθείτε τη δυσκολία του πράγματος όταν κοτζάμ Ακαδημαϊκός φτάνει στο σημείο να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο! Και να ’ταν μόνο αυτό;

Το γλυκό έρχεται και δένει μέχρι βαθμού που θυμίζει Γόρδιο δεσμό από το γεγονός ότι, εκτός του ότι δεν υπάρχει γενική συμφωνία και αποδοχή για το ακριβές περιεχόμενο του λαϊκισμού, συμβαίνει ακριβώς το ίδιο και για την ακριβή έννοια των 789 λέξεων της καθομιλουμένης και των 223 της διαλέκτου των λογίων τις οποίες αντικαθιστά.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, δηλώνουμε με τη γνωστή ειλικρίνεια που μας διακρίνει ότι αδυνατούμε να λύσουμε αυτόν τον Γόρδιο δεσμό. Βεβαίως, δεν ξεχνάμε ότι ο τίτλος του σημειώματός μας υπόσχεται εμμέσως (πλην σαφώς, εμείς δεν κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας όπως κρύβονται άλλοι πίσω από την τρίχα τους) να ορίσει επακριβώς την έννοια του λαϊκισμού. Αυτό όμως διόλου δεν σημαίνει ότι αθετήσαμε την υπόσχεσή μας. Για τον απλούστατο λόγο ότι, όταν δίναμε τη συγκεκριμένη υπόσχεση που δώσαμε, δεν είχαμε όλη την εικόνα της πραγματικότητας και των δυσκολιών του εγχειρήματος.

Πριν κατηγορηθούμε από κανέναν βιαστικό καλοθελητή για λαϊκισμό, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι συνώνυμο με τις ψευδείς υποσχέσεις τις οποίες εν γνώσει του δίνει κάποιος, σπεύδουμε να υπενθυμίσουμε ότι αυτό το φαινόμενο, το να σε προδίδει δηλαδή η πραγματικότητα που αγνοούσες, απαντάται συχνά στη ζωή -πολύ συχνότερα απ’ όσο θα φανταζόταν κανείς. Και μάλιστα και σε πρόσωπα σπουδαία, όχι μόνο σε κάτι αριστερούς φτωχοδιάβολους σαν και λόγου μας.

Κάπως έτσι δεν προδόθηκε κι ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου όταν εντίμως διαβεβαίωνε προεκλογικά τον ελληνικό λαό ότι «λεφτά υπάρχουν», για να αποκαλυφθεί τώρα ότι «δεν υπάρχει σάλιο», όπως, με μία έξοχη ομολογουμένως διατύπωση, δήλωσε ο Υπουργός Εργασίας και Διαχείρισης Ανεργίας Ανδρέας Λοβέρδος;

Νομίζουμε ότι το συμπέρασμα βγαίνει αβίαστα: Είναι λαϊκισμός να κατηγορείς κάποιον για ψευδείς υποσχέσεις όταν η πραγματικότητα της στιγμής που δίδεται η υπόσχεση διαφέρει από την πραγματικότητα της στιγμής που πρέπει να εκπληρωθεί.

Κάθε άλλη ερμηνεία είναι λαϊκισμός.



Η εικόνα είναι από το kunaljanu.wordpress.com.

5 σχόλια:

Νοσφεράτος είπε...

Σε ότι αφορά γενικά τον όρο λαϊκισμό θα ήθελα να πω ότι αναφέρεται σε ρητορικές και ιδεολογίες στις οποίες ο « λαός» λειτουργεί ως κομβικό σημείο, σε ένα λόγο (που) διχοτομεί την κοινωνία μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων»



«Πυρηνικό στοιχείο όλων των λαϊκισμών είναι μια συγκεκριμένη έγκληση του λαού ως υποκείμενου ένα «ρητορικό στυλ » το οποίο εξαρτάται από εγκλήσεις στο λαό»







Εντούτοις, κάθε έγκληση προς τον λαό δεν συνιστά αυτομάτως λαϊκισμό Εκείνο που μετασχηματίζει μια λαϊκή έγκληση σε λαϊκίστικη είναι η πολεμική ρητορική της δομή.



Τα στοιχεία αυτής της πολεμικής ρητορικής είναι ο αντί ελιτισμός αλλά και ο εκθειασμός του λαού, καθώς και η εμμονή στο Ήθος του «μέσου ανθρώπου», στην άμεση επικοινωνία με τους καθημερινούς ανθρώπους, τους απλούς έντιμους, υγιείς *







Μερικά από τα χαρακτηριστικά στοιχεία του λαϊκισμού είναι:







α) η προσωπική έγκληση, στο λαό.







β) η Επιδεικτική υπεράσπιση της «εθνικής ταυτότητας» (η οποία θεωρείται ότι απειλείται







γ) η συστηματική εργαλειακή εκμετάλλευση συλλογικών μορφών μνησικακίας







δ) η καταγγελία της παρακμής







ε) η ανάδειξη ενός λαϊκού δημαγωγού ηγέτη,







στ) η συστηματική προσφυγή σε δημαγωγικά κλισέ







Σε αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούμε να προσθέσουμε μερικά ακόμα που αφορούν κυρίως στον ελληνικού λαϊκισμό :



Ο ελληνικός λαϊκισμός είναι ηθικολογικός Τον ενδιαφέρει η έμμονη σε μια «ηθική του φρονήματος» και στο αυταπόδεικτο δίκαιο των «λαϊκών αιτημάτων». Τον χαρακτηρίζει και μια εργαλειακή αντίληψη του κράτους. Όταν τους αφορά άμεσα , οι λαϊκιστές θέλουν το κράτος αρωγό και όχι ισχυρό. Όταν όμως, πρόκειται για υποθέσεις που δεν τους αφορούν άμεσα, δεν αντιλέγουν σε ισχυρές και αυταρχικές κρατικές παρεμβάσεις

απο το ΕΘΝΟΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
http://nosferatos.blogspot.com/2010/01/blog-post_6713.html

Νοσφεράτος είπε...

http://nosferatos.blogspot.com/2010/01/klik_9005.html

LeftG700 είπε...

Φίλε Νοσφεράτε,


Βρε παιδί μου, χαλάρωσε λίγο! :-)

Το ποστ είχε χιουμοριστικό χαρακτήρα, ασχέτως αν ρίχνει και μιά μπηχτή!

Πάντως, ευπρόσδεκτες και χρήσιμες οι παρατηρήσεις σου.


Τα λέμε.

orpheas είπε...

Προς LeftG700
Η καλύτερη ανάρτησή σας από όσες έχω διαβάσει. Μεστή, κατανοητή διατύπωση, έξοχο σπινθηροβόλο πνεύμα και λεπτό ραφιναρισμένο χιούμορ !
Αλλά τελείως εκτός γραμμής (όπου δεν πλεονάζουν, δα, τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά), σε βαθμό που φοβάμαι ότι αν συνεχίσετε έτσι κινδυνεύετε να χαρακτηριστείτε «αντιδραστικοί» (η όπως αλλιώς λέγεται στην αριστερή ορολογία όπου οι γνώσεις μου είναι πενιχρές). Και, αλίμονό σας φουκαράδες μου, κινδυνεύετε με ποινή ανασκολοπισμού στο Σύνταγμα.
Το καλώ που σας θέλω μαζευτείτε !
Όσο για το ερώτημα, δυστυχώς, οι γνώσεις μου στον όρο είναι μηδενικές, όπως και ο βαθμός που θα έπαιρνα αν εξεταζόμουν, οπουδήποτε, σ’ αυτό το θέμα.
Πιστεύω στην «εντοπιότητα» θα βρεθούν ορισμοί που θα φωτίσουν και τους αδαείς, όπως εγώ, αρκεί να διατυπωθούν στην ελληνική και όχι στη κινεζική με ελληνικούς χαρακτήρες.
VIVE LA REVOLUTION !

orpheas είπε...

Και επί της ουσίας.

"Λαϊκισμός εστί το να φαίνεσαι ευχάριστος όταν δεν μπορείς να είσαι χρήσιμος"