Μεροληψία: Μια άλλη όψη του πολιτικού «Κακού»

Με αφορμή ένα άρθρο του Νικόλα Σεβαστάκη στην «Αυγή» της τελευταίας Κυριακής, στο οποίο μας ξεναγεί στις πολιτικοϊδεολογικές χρήσεις της έννοιας του Κακού που αποσκοπούν στον ευνουχισμό ή στον «εξευγενισμό», στην καλύτερη περίπτωση, κάθε φιλοδοξίας για ριζικό ανασχεδιασμό του κόσμου, να ρίξουμε λίγο περισσότερο φως σε μια από τις συνέπειές τους. Λέμε ‘λίγο περισσότερο φως’, γιατί ο Σεβαστάκης δεν αφήνει και εντελώς στο σκοτάδι αυτή τη συνέπεια· απλώς, επειδή ο «φακός» του περισσότερο σαρώνει παρά στέκεται, ο εντοπισμός της δεν είναι μόνο ζήτημα παρατηρητικότητας αλλά και παραγωγής.

Γράφει σε κάποιο σημείο ο Σεβαστάκης: «Στην κυρίαρχη ιδεολογική χρήση του κακού παραλλάσσουν δύο μοτίβα: το μοτίβο του στιγματισμού της σύγκρουσης και συγχρόνως η επίκριση σε μια υποθετική βούληση για αρμονία και συμφιλίωση η οποία χρεώνεται σε κάθε αντίπαλο των υφιστάμενων κοινωνικοοικονομικών θεσπίσεων. Πρώτον δαιμονοποιείται η σύγκρουση ως παράγοντας ανομίας και ενδεχόμενης υπονόμευσης των δημοκρατικών κανόνων. Συγχρόνως κινητοποιούνται φωνές οι οποίες υπερασπίζονται το ατελές και το μερικό ως πραγματιστικά αναχώματα στις υπερβολές της ‘‘ιδεολογίας’’».

‘Σύγκρουση’. ‘Βούληση για αρμονία και συμφιλίωση’ (η οποία, εννοείται, δεν υπάρχει τώρα και η οποία για να υπάρξει προϋποθέτει τη σύγκρουση). Τίποτε από αυτά δεν μπορεί να τεθεί σε κίνηση, αν δεν υπάρξει ένας τόπος όπου θα σταθεί κανείς, ένα μέρος το οποίο θα συμμεριστεί. Τι είναι αυτά;

Ο τόπος είναι η Ουτοπία. Το μέρος είναι οι παραγωγοί του πλούτου με την περιορισμένη και ετεροπροσδιορισμένη πρόσβαση (όταν υπάρχει) σ’ αυτόν τον πλούτο.

Αλίμονο σε όποιον διαβεί τα σύνορα και κατευθυνθεί προς τα εκεί. Έχει διαπράξει το μέγιστο έγκλημα της μεροληψίας και μοιραία θα υποστεί όλες τις συνέπειες της απεχθούς στάσης του.

Τι προσδιορίζει το δυσθεώρητο μέγεθος του εγκλήματος; Μα η προσβολή ενός από τα ιερά και τα όσια της αστικής ιδεολογίας: της α-μεροληψίας. Για να σκεφτούμε λίγο τον ρόλο που παίζει αυτή η Αγία αμεροληψία στο δέσιμο του «τσιμεντοκονιάματος» που κρατάει συναρθρωμένο το αστικό οικοδόμημα:

Έχουμε, κατ’ αρχήν, την αμεροληψία του Κράτους προς τα υποκείμενά του, είτε αυτά νοούνται ως άτομα, είτε ως συλλογικότητες κάθε είδους. Έχουμε την αμεροληψία των Νόμων, απέναντι στους οποίους όλοι είναι ίσοι. Έχουμε την αμεροληψία των Δικαστών κατά την απονομή της δικαιοσύνης (εδώ η ίδια η Δικαιοσύνη δεν θέλει καν να βλέπει για να μη μπει σε πειρασμό και μεροληπτήσει, πόσω μάλλον οι θεράποντές της!). Έχουμε την αμεροληψία της Εκτελεστικής εξουσίας έναντι των αιτημάτων ή των παραπτωμάτων των πολιτών. Έχουμε την αμεροληψία της Πολιτείας έναντι όλων των θρησκειών. Αμεροληψία που —να το πούμε κι αυτό, αφού τα λέμε όλα— φτάνει μέχρι του θαυμαστού σημείου να μην παίρνει καν το μέρος του Θεού, κηρύττοντας και εφαρμόζοντας την εκκοσμίκευση της πολιτικής κοινωνίας!

Να λοιπόν γιατί όποιος διαβαίνει τον Ρουβίκωνα και αποφασίζει να μεροληπτεί πρέπει να «αφήσει κάθε ελπίδα» έξω από την «κόλαση» που τον περιμένει. Σ’ αυτή την «κόλαση» δεν στερείται (συνήθως…) το δικαίωμα του λόγου. Όμως ο λόγος του, έτσι καθώς στιγματίζεται και καταγγέλλεται ως μεροληπτικός, ως άκρως υποκειμενικός και, συνεπώς, παραμορφωτικός της πραγματικότητας, είναι υπονομευμένος εκ των προτέρων.

Οι «αμερόληπτοι» μιλούν «αντικειμενικά». Εκείνος όχι. Οι «αμερόληπτοι» εκφράζουν άποψη. Εκείνος εκτελεί διατεταγμένη, από το μέρος που συμμερίζεται, υπηρεσία (πληρωμένη; —αφήνεται να εννοηθεί…). Οι «αμερόληπτοι» τεκμηριώνουν «επιστημονικά» τους ισχυρισμούς τους. Εκείνος καταφεύγει στην πολιτική θεολογία. Οι «αμερόληπτοι» μιλούν «ελεύθερα», πέραν της Αριστεράς και της Δεξιάς (πέραν του Κακού και του Καλού δηλαδή). Εκείνος παραμένει δούλος των ιδεολογιών (και των ιδεολογημάτων). Οι «αμερόληπτοι» δεν διστάζουν να καταδικάσουν ακόμα και τη μάνα που τους γέννησε, αν κρίνουν ότι παραβίασε την «ηθική». Εκείνος πάλι είναι πρόθυμος να κλείσει τα μάτια του και στη μεγαλύτερη ανομία, αν την διαπράξει σύντροφος. Οι «αμερόληπτοι» πάντα αυτό. Εκείνος πάντα το άλλο…

Κι η Γη συνεχίζει να γυρίζει γύρω απ’ τον Ήλιο…


Η εικόνα είναι έργο του καλλιτέχνη Diego Almazan, όπως παρουσιάζεται στο blog του (projecthybrid.deviantart.com)