Εντάξει, να ελπίζουμε για το αναμενόμενο ‘‘κακό’’. Και μετά να προετοιμαστούμε για το αναπόφευκτο ...χειρότερο; Είναι αυτό το Plan B τού «αριστερού ευρωπαϊσμού», ή είναι ιδέα μας;

Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΑΣΚΟΣ (ΧΛ), μέλος τής Γραμματείας τής Κεντρικής Επιτροπής τού ΣΥΡΙΖΑ, συγκαταλέγεται στα εξέχοντα μέλη τών αποκαλούμενων «αριστερών ευρωπαϊστών» τού κόμματος. Της ομάδας δηλαδή που παραμένει σταθερά προσκολλημένη στην ιδέα ότι οι όποιες θετικές για τους εργαζόμενους στην Ελλάδα προοπτικές περνάνε μέσα και μόνο μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, διακηρύσσει ότι αυτός ο προσανατολισμός είναι η επιτομή τού σύγχρονου αριστερού διεθνισμού και, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, καταγγέλλει όσους εξ ημών δεν συντασσόμαστε με αυτή την άποψη ως διαβρωμένους από την ιδεολογία τού εθνικισμού.

Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές από εδώ, μία τέτοια αντίληψη δεν μπορεί να αποδοθεί κατά τη γνώμη μας παρά μόνο σε δύο γενεσιουργούς παράγοντες: είτε σε εμμονικό και μέχρι μυελού οστέων δογματισμό, είτε στη χρήση του προσχηματικού, ακραία ιδεολογικοποιημένου λόγου. Δεν μπορούμε να φανταστούμε κάτι άλλο που να οδηγεί στο εξόφθαλμα λανθασμένο συμπέρασμα ότι η πάση θυσία συμμετοχή σε μία διακρατική ένωση ισούται με τον διεθνισμό όπως τον εννοούμε εμείς οι αριστεροί κάθε είδους και κατηγορίας, όταν φέρνουμε στο νου μας, για να αναφέρουμε ένα μόνο αλλά εμβληματικό και μεγαλειώδες ιστορικό παράδειγμα, ότι η διεθνιστική αλληλεγγύη του δημοκρατικού και εργατικού κινήματος, σε ευρωπαϊκή κλίμακα κυρίως, αλλά και σε παγκόσμια, έλαμψε με φαντασμαγορική λαμπρότητα κατά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο στη δεκαετία τού ’30. Σε μία εποχή δηλαδή, που οι ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο δεν συμμετείχαν σε κάποιου είδους ένωση, όχι μόνο δεν βρισκόντουσαν σε κάποια πορεία σύγκλισης, αλλά, αντίθετα, είχαν ήδη μπει σε ανεπίστρεπτη τροχιά πολέμου και αλληλοσπαραγμού!

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ του παραλογισμού τών «αριστερών ευρωπαϊστών» τού ΣΥΡΙΖΑ και της καθηλωτικής προσκόλλησής τους στο «ευρωπαϊκό όραμα» είναι και η δυσανεξία τους σε οποιαδήποτε αναφορά, έστω και με τη μορφή νύξης, στην ανάγκη εκπόνησης του περίφημου πια Plan B, ενός εναλλακτικού δηλαδή σχεδίου για την περίπτωση που μία αυριανή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ή με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, ερχόμενη σε μετωπική σύγκρουση με τη Νέα Ιερά Συμμαχία τής ΕΕ, υποχρεωθεί να κάνει χρήση, έστω και ως απειλή, τής εξόδου κινδύνου από τη ζώνη τού ευρώ. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι στην απόφαση του ανώτατου για την ώρα οργάνου τού ΣΥΡΙΖΑ, της πρόσφατης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Δεκεμβρίου, ρητά αναφέρεται πως «είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε ακόμη και με τη χειρότερη έκβαση»!

ΦΥΣΙΚΑ, οι παραλογισμοί έχουν ένα όριο. Από τη στιγμή που ούτε εκδρομή δεν οργανώνεται χωρίς Plan B, είναι παράλογο να πιστέψει κανείς ότι οι φίλοι μας οι «αριστεροί ευρωπαϊστές» έχουν αδειάσει τον εγκέφαλό τους από κάθε σκέψη για τη «χειρότερη έκβαση» και έχουν γυρίσει το κουμπί  στο off. Τι έχουν στο μυαλό τους και τι σκέψεις κάνουν; Ποιο είναι το δικό τους Plan B;

Μας το εξήγησε με κάθε ειλικρίνεια ο ΧΛ. στην πρόσφατη τριήμερη διεθνή συνάντηση που οργάνωσε ο ιστότοπος Rproject. Μπορεί μεν να εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις, αλλά δεδομένου ότι, όπως είπαμε στην αρχή, δεν πρόκειται για τυχαίο εκπρόσωπο των «αριστερών ευρωπαϊστών», πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι αυτές απηχούν το όλο ρεύμα. Στο απόσπασμα που παραθέτουμε (μπορείτε να το ακούσετε ‘‘ζωντανά’’ στο βίντεο που ακολουθεί, μετά το 16.10, αν και συστήνουμε να ακούσετε όλη την ομιλία του), ιχνογραφεί τις βασικές γραμμές του «αριστεροευρωπαϊστικού σκεπτικού». Πριν του δώσουμε το λόγο, συνοψίζουμε την ουσία αυτού τού σκεπτικού:

1. Μία αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα θα σημάνει την ώρα για «μεγάλη πολιτική και κοινωνική σύγκρουση» (αυτό είναι το αναμενόμενο ‘‘κακό’’ για το οποίο πρέπει να ελπίζουμε, σύμφωνοι).

2. Η μοναδική —και ‘‘πανεύκολη’’, σχεδόν ‘‘παιχνιδάκι’’!— προϋπόθεση που θέτει ο ΧΛ για να αποβεί αυτή σύγκρουση νικηφόρα είναι να γίνει το ελληνικό παράδειγμα «θρυαλλίδα για μια μεγάλη ανατροπή στην Ευρώπη και τον κόσμο». (Όταν, κι αυτή ακόμα η Μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση χρειάστηκε έναν Παγκόσμιο Πόλεμο για να γίνει θρυαλλίδα ανατροπών «στην Ευρώπη και τον κόσμο»!) Κι αν δεν γίνει το «ελληνικό παράδειγμα» θρυαλλίδα, ποια θα είναι η τύχη του; «Αν δεν γίνει, θα σβήσει» μας λέει ο ΧΛ.! Και στο σημείο αυτό αισθανόμαστε πως είναι ώρα να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο. Με τις ταυτότητες στα δόντια!

ЖΟЖΟЖΟЖΟЖ

Δεν πιστεύω καθόλου στις εθνικές στρατηγικές και το αντίστοιχο αναγκαίο λαϊκομετωπισμό που διακρίνει μεγάλο κεφάλαιο και λαό. Αυτό που απαιτείται είναι μία ταξική στρατηγική που μας συνδέει με τους Γερμανούς εργάτες κι όχι με τα δικά μας αφεντικά, μικρά και μεγάλα. Μικρά και μεγάλα και το επισημαίνω αυτό γιατί έχει σημασία να ειπωθεί αυτό —είπα για λαϊκομετωπισμό προηγούμενα. Πολύ συχνά, στις συζητήσεις που γίνονται σε λαϊκές συνελεύσεις τού ΣΥΡΙΖΑ, κι είναι λογική αυτή η στάση, αλλά και αλλού, ως επιχείρημα αναφέρεται η μεγάλη παράδοση του ΕΑΜ. Το ΕΑΜ. Ως αναφορά. Θα πρέπει ίσως να το αντιγράψουμε, για πολλούς. Είναι ένα πολύ σημαντικό εγχείρημα. Λέω, μέσα στον κομματικό χώρο, και ξέροντας το βάρος αυτής τής παράδοσης, και με μεγάλο σεβασμό σ’ αυτή την παράδοση, [με] την οποία όλοι έχουμε ζυμωθεί, όσοι προερχόμαστε απ’ την κομμουνιστική Αριστερά, ότι το ΕΑΜ έχασε. Και πρέπει να το λέμε αυτό. Το ΕΑΜ έχασε. Δεν κέρδισε. Το ΕΑΜ επίσης ήταν πολύ περισσότερο από αυτά που έχουν καταγραφεί ιστορικά ως μεγάλες μάχες ανταρτών και τα λοιπά ένα μεγάλο κοινωνικό κίνημα το οποίο τις μεγαλύτερες μάχες του τις έδωσε μέσα στις πόλεις, σ’ αυτή την πόλη κατ’ εξοχήν, στις μεγάλες απεργίες των δημοσίων υπαλλήλων και άλλων —απέναντι στις δυνάμεις κατοχής, έτσι; στην περίοδο της κατοχής— όταν ο μεγάλος αριθμός ανθρώπων στον οποίο αναφέρθηκα προηγούμενα συγκροτούσε τη δύναμη αντίστασης στις χειρότερες συνθήκες. Αυτό ήταν. Το κοινωνικό του περιεχόμενο ήταν το μεγάλο πλεονέκτημα και αυτό που το στήριξε και το έφερε μέχρι εκεί που το έφερε. Αλλά το ΕΑΜ έχασε. Και ισχυρίζομαι ότι το ΕΑΜ έχασε, κι αυτό είναι υπόθεση εργασίας η οποία τώρα ξεκινάει, τώρα ξεκινάει στην Ελλάδα, γιατί κάποια στιγμή το εθνικό περιεχόμενο, ας το πω έτσι, επιβλήθηκε πάνω στο κοινωνικό περιεχόμενο. Ξέρω ότι είναι σημαντικό αυτό που λέω και χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη συζήτηση. Αλλά είναι πολύ σημαντικό να το κρατήσουμε, αν κάτι πιάνει απ’ αυτή την ιστορία για τα σημερινά. Γιατί ξαναλέω: επανέρχεται στη σημερινή συζήτηση διαρκώς ως επιχείρημα.

Σημείο πέντε και τελευταίο. Σήμερα η Ριζοσπαστική Αριστερά, από το SWP της Βρετανίας και το MPA της Γαλλίας μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ, μ’ όλες τις διαφορές, έχει σχεδόν ταυτόσημο πρόγραμμα. Στην τυπική του έκθεση μάλιστα, καθόλου ριζοσπαστικότερο απ’ το κοινό πρόγραμμα το γαλλικό τής δεκαετίας τού ’70 ή την εναλλακτική οικονομική στρατηγική τών Βρετανών Εργατικών, ή το σχέδιο Μάιντνερ το σουηδικό· στην τυπική του έκφραση δεν είναι ριζοσπαστικότερο το σημερινό πρόγραμμα που προτείνει η Ριζοσπαστική Αριστερά. Είναι ένα πρόγραμμα με άξονες: ένα τη ριζική αναδιανομή τού εισοδήματος και του πλούτου, δύο την αύξηση των μισθών, τρία τη μείωση των ωρών εργασίας, την αποεμπορευματοποίηση σημαντικών τομέων τής οικονομίας, την έναρξη μιας διαδικασίας συνολικής αποεμπορευματοποίησης, την ενίσχυση βασικών υποδομών/καθολική παροχή δημόσιων αγαθών, τη διαγραφή τού χρέους στις σημερινές συνθήκες —μεγάλη διαγραφή τού χρέους—, την κοινωνικοποίηση τραπεζών και στρατηγικών επιχειρήσεων. Κάτι που είναι λιγότερο από εκείνη τη στρατηγική, ισχυρίζομαι ακόμη και τώρα. Είναι μικρότερο αυτό το πρόγραμμα, πιο μίνιμουμ απ’ αυτό που διακηρύσσονταν στη δεκαετία τού ’70. Τι μπορεί να κάνει λοιπόν τη θετική διαφορά για το σημερινό πρόγραμμα. Νομίζω η ταξική διάσταση κόντρα στο λαϊκομετωπισμό και μαζί η διεθνιστική προοπτική. Κατ’ εξοχήν η διεθνιστική προοπτική. Τα εγχειρήματα του ’70 είχαν μία σύμφυτη εθνική διάσταση που λειτούργησε υπονομευτικά εξ αρχής. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως όλα κατέρρευσαν εξ αιτίας μιας εξωτερικής κερδοσκοπικής επίθεσης. Η ταξική και διεθνιστική προοπτική, στο μέτρο που δεν θα υπαναχωρήσει, είναι η μεγάλη διαφορά. Η βαθιά γνώση δηλαδή πως αυτό που θα ξεκινήσει σε τοπικό επίπεδο, σε εθνοκρατικό επίπεδο δεν θα συνεχίσει, πολύ περισσότερο δεν θα ολοκληρωθεί, σε τοπικό επίπεδο. Ή θα βρει στήριξη στην εργατική τάξη στην Ευρώπη και τον κόσμο, ή θα καταρρεύσει. Η μεγάλη διαφορά είναι πως η βαθιά γνώση πως τα συμφέροντα και οι ανάγκες των εργαζομένων σε βορρά και νότο είναι κοινά. Όχι γενικώς και θεωρητικώς, αλλά τώρα, μέσα στη συγκυρία. Ας το συνειδητοποιήσουμε. Αυτό προς το οποίο κινούμαστε δεν είναι η εφαρμογή, συνεκτική και ολοκληρωμένη, ενός προγράμματος —το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο να υπάρχει· αυτό προς το οποίο κινούμαστε είναι μία μεγάλη πολιτική και κοινωνική σύγκρουση, που μπορεί να γίνει θρυαλλίδα για μια μεγάλη ανατροπή στην Ευρώπη και τον κόσμο. Αν δεν γίνει, θα σβήσει. Για να γίνει, πρώτη προϋπόθεση είναι η ενεργός αλληλεγγύη τών ευρωπαϊκών εργατικών τάξεων κι άρα από μέρους μας μια πολιτική στρατηγική που θα ενδυναμώνει τις προϋποθέσεις αυτής τής αλληλεγγύης. Χρειαζόμαστε μια απάντηση οικουμενική, περισσότερο οικουμενική απ’ την οικουμενικότητα του κεφαλαίου. Αλλιώς, ισχυρίζομαι ότι καήκαμε.

Η photo, από το mindblowingscience.com